Mô Tơ Điện Là Gì? Cấu Tạo Và Nguyên Lý Hoạt Động Update 04/2024

Mô tơ điện có mặt mọi khắp mọi nơi. Trong nhà bạn, mọi chuyển động cơ học mà bạn bắt gặp đều được tạo ra nhờ dòng xoay chiều hoặc dòng xoay chiều của mô tơ điện.

Bạn muốn tìm hiểu về mô tơ điện? Hãy tìm hiểu thông tin trong bài viết để mua cho mình những loại mô tơ điện tốt, giá thành hợp lý.

Cấu tạo mô tơ điện

Một mô tơ thông thường có 6 bộ phận chính:

  • Phần quay
  • Bộ phận chuyển mạch
  • Chổi than
  • Trục
  • Từ trường
  • Dòng một chiều cho một số phần

Việc hiểu được một chiếc mô tơ hoạt động thế nào sẽ giúp bạn có thể học được rất nhiều thứ về từ trường, điện trường, và điện nói chung. Và bây giờ hãy thử khám phá xem bên trong mô tơ điện có gì? Trong mô tơ điện tất cả là nam châm và từ tính. Một mô tơ sử dụng nam châm để tạo ra động năng. Nếu bạn đã từng nghịch nam châm bạn chắc chắn sẽ biết về định luật chung cho tất cả các loại nam châm: trái cực thì hút nhau, cùng cực thì đẩy nhau. Vì vậy nếu bạn có hai thanh nam châm và điểm cuối của chúng là cực bắc và cực nam, và sau đó cực bắc của nam châm này sẽ hút cực nam của nam châm còn lại. ngược lại nếu cùng là cực bắn thì chúng sẽ đẩy nhau. Bên trong mô tơ, lực hút và lực đẩy của nam châm sẽ tạo ra chuyển động quay tròn.

Chức năng của các bộ phận

  • Armature (rotor): phần quay
  • Axle: trụ, hoặc trục
  • Brushes: chổi than
  • Commutator: cổ góp
  • Electromagnet: nam châm điện
  • Permanent magnet: nam châm vĩnh cửu

Theo như sơ đồ trên, chúng ta có thể nhìn thấy hai nam châm trong một mô tơ. Phần quay hay rô to là một nam châm điện, trong khi nam châm còn lại là nam châm vĩnh cửu nhằm tiết kiệm năng lượng.

Chúng ta có thể quan sát thấy kích thước của mô tơ khá nhỏ chỉ bằng kích thước của một đồng xu. Nhìn từ phía ngoài, ta có thể thấy bọc toàn thân bên ngoài là thép, một trục, một đầu bọc nilon và hai đầu chì pin. Nếu bạn cho hai đầu chì của mô tơ tiếp xúc với pin, trục của mô tơ sẽ quay. Nếu bạn đảo hai đầu lại với nhau trục sẽ đảo chiều quay.

Bên trong lớp bộ nylon là chổi than, nó giúp chuyển năng lượng từ pin đến cổ góp khi mô tơ quay. Trục giữ phần quay và cổ góp. Rô-to là một chuỗi nam châm điện, nó gồm các lá kim loại xếp cồng lên nhau, và một lõi dây động quấn quanh ba cực của rô to, và sau đó mỗi cực lại được quấn thêm một cổ góp. Và phần cuối cùng của bất kì mô tơ một chiều nào đó chính là nam châm vĩnh cửu.

Các loại motor điện đang được sử dụng phổ biến hiện nay

Motor được chia thành 2 loại là: motor xoay chiều và motor một chiều. Motor xoay chiều được sản xuất với nhiều kiểu và công suất khác nhau. Theo sơ đồ nối điện, chúng ta có thể phân chia thành động cơ 1 pha và motor 3 pha; theo tốc độ có động cơ đồng bộ và động cơ không đồng bộ.

Người dùng cần phải tìm hiểu nhu cầu sử dụng để lựa chọn loại động cơ phù hợp. Bởi lẽ, việc lựa chọn động cơ điện không phù hợp hoặc không nắm rõ các thông số kỹ thuật của motor sẽ dẫn đến những hậu quả rất đáng tiếc như cháy nổ dây chuyền sản xuất, cháy nhà hoặc không đạt được mục đích nhu cầu sử dụng, làm giảm tuổi thọ thiết bị gây tốn kém nhiều chi phí sửa chữa, thậm chí nguy hiểm cho người và đơn vị sử dụng. Việc motor điện bị quá tải còn có thể gây phá hủy dây nguồn và gián tiếp gây nên các vụ cháy nổ phá hủy các thiết bị liên quan khác như dây dẫn, ổ cắm, nguồn cấp.

Một số loại motor trên thị trường
Một số loại motor trên thị trường

Động cơ điện 1 pha

Đây là loại động cơ dây quấn stato chỉ có một cuộn dây pha ,nguồn cấp là 1 dây pha và 1 dây nguội thường có thêm tụ để làm lệch pha. Tuy nhiên nếu chỉ có một cuộn dây pha thì motor sẽ không tự mở máy được vì từ trường một pha là từ trường đập mạch. Để motor một pha có thể mở máy được, có thể dùng nhiều phương pháp khác nhau . Motor một chiều gồm động cơ điện một chiều kích thích bởi nam châm vĩnh cửu và động cơ điện một chiều kích thích bởi dòng điện. Cấu tạo của động cơ điện 1 pha bao gồm 2 phần chính đó là bộ phận cố định và bộ phận quay. Những ứng dụng của động cơ điện một pha trong các đồ điện gia đình như: quạt điện, máy bơm nước, đầu băng, Radiocatsec, tủ lạnh, đầu đĩa , …

Động cơ điện 3 pha

Đây là loại motor được sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Các thiết bị được ứng dụng động cơ này thường có mức giá bán rẻ, bền và dễ dàng bảo trì nên được thường được bán rất chạy.

Phân loại dựa theo kích thước kết cấu của motor điện 3 pha mà người ta phân ra 3 loại tiêu biểu nhất đó là:

+ Động cơ điện loại lớn thường có chiều cao trung tâm lớn hơn 630mm và đường kính ngoài lõi thép stato lớn hơn 99mm.

+ Động cơ điện loại vừa là loại motor có chiều cao trung tâm 355÷630mm và đường kính ngoài lõi thép stato 560÷990mm.

+ Động cơ điện loại nhỏ hay còn gọi là motor điện mini có chiều cao trung tâm 90÷315mm và đường kính ngoài lõi thép 25÷560mm.

Ngoài 2 loại động cơ điện cơ bản trên, còn có một số loại động cơ điện khác như: động cơ bước, động cơ rung, động cơ giảm tốc, động cơ Servo,…

Ưu nhược điểm của motor điện

Động cơ điện một chiều giữ vị trí thứ 5 trong công nghiệp giao thông vận tải, và các thiết bị cần điều khiển tốc độ quay liên tục trong phạm vi lớn (vd: trong máy cán thép, máy công cụ lớn, đầu máy điện…). Tuy nhiên so với động cơ không đồng bộ để chế tạo động cơ điện một chiều cùng kích thước thì giá thành lớn hơn do sử dụng nhiều kim loại màu, bảo quản, chế tạo cổ góp phức tạp.Nhưng máy điện một chiều vẫn không thể thiếu trong nền sản xuất hiện đại nhờ các ưu điểm của nó.

Ưu điểm của động cơ điện một chiều là dùng làm động cơ điện hay máy phát điện trong nhiều điều kiện làm việc khác nhau. Nhưng ưu điểm lớn nhất của động cơ điện một chiều đó là điều chỉnh, thay đổi tốc độ và khả năng làm việc trong điều kiện quá tải. Động cơ điện một chiều không những có thể điều chỉnh rộng và chính xác , mạch điều khiển đơn giản hơn đồng thời lại đạt chất lượng cao so với động cơ điện không đồng bộ.

Mô tơ điện hoạt động thế nào?

Để hiểu được mô tơ điện hoạt động thế nào, thì mấu chốt chính là ở nam châm điện. Hãy tưởng tượng bạn tạo ra một nam châm điện đơn giản bằng cách quấn 100 vòng xung quanh một đinh sắt và nối nó với một cục pin. Đinh sắt sẽ biến thành nam châm và đương nhiên là cũng có hai cực nam và bắc. Sau đó treo đinh sát chạy quanh một trục ở trung tâm và trao chúng lên như trên hình vẽ.

Nếu bạn gắn cục pin với nam châm điện để lắp theo như hình vẽ, trong trường hợp này nó lại gợi nhớ cho bạn một định luật cơ bản, cùng chiều đẩy nha, ngược chiều hút nhau. Và cứ theo định luật này chúng sẽ quay được nửa vòng. Và điểm then chốt của nam châm điện ở đây là khi nửa vòng hoàn thành, dù trường của nam châm điện đảo chiều. Việc lật hay đảo này nhằm giúp nam châm điện hoàn thành nửa vòng còn lại.

Chúng ta cũng có thể đảo chiều bằng cách thay đổi hướng của dòng e trong dây dẫn. Nếu từ trường của nam châm điện lật vào thời điểm chính xác của mỗi nửa vòng, thì các mô tơ điện sẽ quay tự do.

Nếu bạn đang tìm mua các motor điện cho các thiết bị của gia đình, hãy đến với Minh Motor để có được các sản phẩm tốt, giá cả phù hợp. Bạn cũng có thể truy cập vào website minhmotor.com để biết thêm chi tiết về các sản phẩm motor của công ty.