Giới thiệuLịch sử phát triểnChức năng, nhiệm vụCơ cấu tổ chức, bộ máyTin tức – Sự kiệnTin tổng hợpHoạt động của TrườngThông báoKế hoạch công tácThông báo khácĐào tạo – Bồi dưỡngTuyển sinhLịch giảngLịch giảng tổng hợpLịch giảng lớp K1Lịch giảng lớp K2Danh sách học viênKết quả học tậpNghiên cứu khoa học – Thông tin – Tư liệuĐề tài nghiên cứuHội thảo khoa họcLý luận & thực tiễnThông tin thư việnTổ chức Đảng, đoàn thểĐảng bộ TrườngCông đoànĐoàn thanh niênHội cựu chiến binhBiển đảo Việt NamChủ trương, chính sáchThư viện sáchDanh mục sáchSách mớiThư viện ảnhThư viện điện tử
Liên kết website
—Web link—http://www.google.com.vn/http://www.bacninh.gov.vnhttp://baobacninh.com.vn/http://www.nhandan.com.vn/http://www.cpv.org.vn/cpv/
Số lượt truy cập
Lý luận & thực tiễn
Điều kiện ra đời, ý nghĩa định nghĩa vật chất của VI.Lênin
Việc khám phá bản chất và cấu trúc của sự tồn tại thế giới xung quanh ta là vấn đề được quan tâm hàng đầu trong lịch sử nhận thức của nhân loại. Hầu hết các trường phái triết học, dưới góc độ khác nhau đều hướng đến giải quyết vấn đề này. Vì thế trong Triết học phạm trù vật chất xuất hiện.
Vật chấtvới tư cách là phạm trù triết học đã có lịch sử khoảng 2500 năm. Ngay từ lúcmới ra đời, xoay quanh phạm trù vật chất đã diễn ra cuộc đấu tranh không khoannhượng giữa chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm. Đồng thời, giống như mọiphạm trù khác, phạm trù vật chất có quá trình phát sinh và phát triển gắn liềnvới hoạt động thực tiễn của con người, sự hiểu biết của con người về giới tựnhiên.
Tronglịch sử tư tưởng triết học đã có nhiều nhà tư tưởng đưa ra quan điểm của mìnhvề phạm trù vật chất, song vẫn còn mắc phải những hạn chế nhất định, chưa giảiquyết triệt để phạm trù vật chất. Trong tác phẩm “Chủ nghĩa duy vật và chủnghĩa kinh nghiệm phê phán” (viết năm 1908, xuất bản lần đầu năm 1909)V.I.Lênin đã đưa ra một định nghĩa chính xác, khoa học và sâu sắc nhất về phạmtrù vật chất: “vật chất là một phạm trù triết học dùng để chỉ thực tại kháchquan, được đem lại cho con người trong cảm giác, được cảm giác của chúng tachép lại, chụp lại, phản ánh và tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác”.
Bạn đang xem: Vật chất là gì
Địnhnghĩa trên được ra đời trên cơ sở những điều kiện khách quan và chủ quan sauđây:
1. Ở thời kỳ cổ đại các nhà triết họcduy vật đi tìm một nguyên thể vật chất đầu tiên, coi đó là cơ sở của thế giới,của mọi sự tồn tại và họ thường đồng nhất vật chất nói chung với một dạng cụthể của nó. Đến thời kỳ cận đại (thế kỷ XVII – XVIII) các nhà triết học duy vậtmột mặt tiếp tục thừa nhận quan điểm đồng nhất vật chất với nguyên tử – là dạngvật chất nhỏ bé nhất, không thể phân chia được nữa. Mặt khác, rơi vào quan điểmsiêu hình đồng nhất vật chất với một thuộc tính nào đó của nó như khối lượng,năng lượng… Những quan niệm về vật chất nêu trên mặc dù còn có những hạn chếnhư: mang tính chất thô sơ, chất phác, cơ giới, siêu hình. Song đã khẳng địnhsự tồn tại của thế giới vật chất, đây là cơ sở để bác bỏ quan điểm của chủnghĩa duy tâm, tôn giáo cho rằng ý thức tinh thần là cái có trước quyết địnhvật chất.
2. Trong giai đoạn của C.Mác vàPh.Ăngghen, các ông chưa đưa ra định nghĩa vật chất, nhưng cũng đã đưa ra quanđiểm như: về sự đối lập giữa vật chất và ý thức, về bản chất và tính thống nhấtvật chất của thế giới, về vận động, về không gian, thời gian… Chính nhữngquan điểm đó đã đặt cơ sở làm nền móng để sau này V.I.Lênin kế thừa và pháttriển nâng nội dung phạm trù vật chất thành một định nghĩa hoàn chỉnh.
3. Cuộc cách mạng trong khoa học tựnhiên cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỉ XX nổ ra với nhiều phát kiến mang tính chấtvạch thời đại đặc biệt là những phát minh như: Rơnghen phát hiện ra tia X,Béccơren phát hiện ra hiện tượng phóng xạ, Tômxơn phát hiện ra điện tử, Kaufmanđã phát hiện ra rằng trong quá trình vận động, khối lượng của điện tử thay đổikhi vận tốc của nó thay đổi và thuyết tương đối của Anhxtanh… Những phát minhkhoa học quan trọng này đã có ảnh hưởng thay đổi to lớn đến nhiều phương diệnsau:
Mộtlà, các phát minhkhoa học đã đưa lại những biến đổi sâu sắc và một bước tiến của loài ngườitrong việc nhận thức giới tự nhiên, đã chứng minh rằng: nguyên tử không phải làphần tử nhỏ bé nhất, do vậy không thể quy vật chất về nguyên tử. Vật chất vớicác thuộc tính của nó không phải là bất biến, tất cả không ngừng được sinh ravà không ngừng được chuyển hoá từ dạng này sang dạng khác.
Hailà, những phát minhkhoa học đó đồng thời cũng đối lập gay gắt với những quan niệm máy móc, siêuhình đang thống trị trong khoa học thời kỳ bấy giờ như: đồng nhất vật chất vớikhối lượng, năng lượng, trọng lượng…
Ba là, với những thành tựu trên đã gây ra một cuộc khủng hoảng vềthế giới quan trong các nhà triết học và khoa học tự nhiên. Khiến những nhàkhoa học “giỏi khoa học nhưng kém cỏi về triết học” đã trượt từ chủ nghĩa duyvật máy móc, siêu hình sang chủ nghĩa tương đối hoài nghi và cuối cùng rơi vàoquan điểm của chủ nghĩa duy tâm cho rằng “vật chất tiêu tan”.
Bốnlà, lợi dụng cơ hộinày các nhà triết học duy tâm đã biện hộ, công kích và giải thích xuyên tạc đểphủ định chủ nghĩa duy vật. Họ cho rằng: nếu nguyên tử bị phá vỡ tức là “vậtchất tiêu tan” và chủ nghĩa duy vật sụp đổ.
Trướctình hình đó: V.I.Lênin đã chỉ ra rằng sự khủng hoảng thế giới quan chỉ có tínhchất tạm thời, không phải vật chất tiêu tan mà là do nhận thức của con người cógiới hạn nên chưa lý giải hết sự vận động và biến đổi của thế giới khách quan.Đồng thời, để phê phán quan điểm của chủ nghĩa duy tâm và khắc phục những hạnchế của chủ nghĩa duy vật trước Mác về vật chất, Lênin đã định nghĩa vật chấtvới tư cách là một phạm trù Triết học.
Xem thêm: Rss Là Gì – Rss Feeds Là Gì
4. V.I.Lênin đưa ra một phương pháp mớicủa lôgíc biện chứng để định nghĩa vật chất chứ không sử dụng phương pháp thôngthường, bởi ông chỉ ra rằng, phạm trù vật chất với tư cách là phạm trù triếthọc – một phạm trù khái quát nhất, không có một phạm trù nào rộng hơn phạm trùvật chất. Cách duy nhất về mặt phương pháp luận, chỉ có thể định nghĩa vật chấtbằng cách đặt phạm trù ấy đối lập với ý thức, xem vật chất là thực tạikhách quan tồn tại độc lập với ý thức của con người, ý thức chỉ là sự phản ánhthế giới khách quan mà thôi. Từ đó, giải thích vấn đề cơ bản của triết học trênlập trường thế giới quan duy vật và phương pháp biện chứng.
Địnhnghĩa vật chất của V.I.Lênin đã kế thừa, bảo vệ, phát triển quan điểm của C.Mácvà Ph.Ăngghen về vật chất; khắc phục được tính trực quan, siêu hình, máy móctrong quan niệm về vật chất của các thời kỳ trước; giải quyết được sự khủnghoảng về mặt nhận thức luận trong khoa học tự nhiên ở đầu thế kỷ XX tạo nềntảng vững chắc cho chủ nghĩa duy vật phát triển.
Địnhnghĩa này chính là cơ sở khoa học và là vũ khí tư tưởng để đấu tranh chống chủnghĩa duy tâm, chủ nghĩa hoài nghi và thuyết không thể biết đã phủ nhận khảnăng nhận thức của con người về thế giới.
Địnhnghĩa về vật chất của Lênin đã trang bị thế giới quan và phương pháp luận khoahọc cho các nhà khoa học trong nghiên cứu thế giới vật chất; động viên, cổ vũhọ tin ở khả năng nhận thức của con người, tiếp tục đi sâu khám phá những thuộctính mới của vật chất.
Đến nay,nhân loại đã tìm ra hơn 300 hạt cơ bản (hạt vi mô) kể cả phản hạt trong cấutrúc của nguyên tử, mà trước đó Lênin đã nhận định: nguyên tử là vô cùng, vôtận, tự nhiên là vô tận. Khoa học hiện đại đã chứng minh tính chính xác, đúngđắn về phạm trù vật chất mà Lênin đưa ra.
Xem thêm: Countdown Là Gì
Tómlại, định nghĩa vật chất đã ra đời hơn một thế kỷ, nhưng đến nay vẫn giữ nguyêngiá trị, chưa có nhà khoa học, nhà triết học nào đưa ra được một định nghĩahoàn chỉnh, sâu sắc, toàn vẹn và chính xác hơn định nghĩa vật chất của Lênin./.
Chuyên mục: Hỏi Đáp
