Bản thân hành vi thao túng không mang nghĩa tốt hay xấu: một người có thể cố điều khiển người khác đi theo mục đích cao cả hoặc lừa ai đó làm việc phi pháp. Tuy nhiên thao túng không bao giờ là ngay thẳng và thường xoáy vào những điểm yếu của chúng ta…
Bạn đang xem: Thao túng là gì
Thao túng biểu thị sự nỗ lực tác động lên hành vi hoặc hành động của người khác một cách không trực tiếp. Bản thân hành vi thao túng không mang nghĩa tốt hay xấu: một người có thể cố điều khiển người khác đi theo mục đích cao cả hoặc lừa ai đó làm việc phi pháp. Tuy nhiên thao túng không bao giờ là ngay thẳng và thường xoáy vào những điểm yếu của chúng ta, khiến chúng ta khó nhận ra các hành vi này. Các khía cạnh mang tính kiểm soát liên quan đến hành vi thao túng đôi khi rất tinh vi và có thể không dễ nhận diện vì chúng bị khỏa lấp bởi trách nhiệm, tình yêu hoặc thói quen. Tuy nhiên bạn có thể nhận biết các dấu hiệu và tránh trở thành nạn nhân của hành vi thao túng.
I. PHƯƠNG PHÁP QUAN SÁT HÀNH VI
1. Để ý nếu người đó lúc nào cũng muốn bạn nói trước. Người thao túng muốn nghe xem bạn nói gì để tìm ra ưu điểm và nhược điểm của bạn. Họ sẽ hỏi dò để bạn nói lên ý kiến và cảm giác của riêng bạn. Những câu hỏi này thường bắt đầu bằng những từ như “cái gì”, “tại sao”, hay “như thế nào”. Các phản ứng và hành động của họ sẽ dựa vào các thông tin mà họ nhận được từ bạn.
Không nên chỉ dựa vào việc người đó luôn muốn bạn nói trước để coi đó là hành vi thao túng. Bạn nên xem xét thêm các hành động khác của họ.Người thao túng chỉ tập trung vào bạn mà không tiết lộ nhiều về thông tin cá nhân của họ trong các cuộc đối thoại.Nếu điều này xảy ra trong phần lớn các câu chuyện giữa bạn và người đó thì đây có thể là một dấu hiệu của hành vi thao túng.Mặc dù sự quan tâm của họ có vẻ chân thành, nhưng bạn hãy nhớ rằng ẩn sau đó có thể là một kế hoạch mờ ám. Nếu bạn cố gắng tìm hiểu người đó nhưng họ không chịu trả lời hoặc vội vã đổi đề tài thì có lẽ đây không phải là tình cảm quan tâm thực sự.
2. Lưu ý xem người đó có lợi dụng sự mê hoặc để đạt được mục đích không. Một số người toát lên vẻ quyến rũ một cách tự nhiên, nhưng người thao túng thường dùng sự quyến rũ để đạt được điều họ muốn. Họ có thể khen ngợi ai đó trước khi đưa ra đề nghị của mình. Họ có thể tặng thiệp hoặc một món quà nhỏ trước khi đưa ra đòi hỏi hoặc nói rằng họ sẽ làm điều gì đó cho bạn để bạn phải làm một việc nào đó cho họ.
Ví dụ, người có ý định thao túng có thể nấu một bữa ngon để thết đãi bạn và tỏ ra thật ngọt ngào trước khi hỏi mượn tiền hoặc nhờ làm giúp dự án.Cần hiểu rằng mặc dù kiểu hành vi này thông thường khá vô tư, bạn không có bổn phận làm một việc chỉ vì ai đó đã làm điều tốt cho bạn.
3. Chú ý đến hành vi ép buộc. Kẻ thao túng sẽ dùng vũ lực hoặc đe dọa để ép người khác làm một việc gì đó. Họ có thể thét lác, chỉ trích hoặc dọa nạt để buộc người khác làm điều họ muốn. Người đó có thể bắt đầu theo kiểu, “Nếu cô không làm điều này, tôi sẽ___” hoặc “Tôi sẽ không ___ cho đến khi nào cô ____”. Người thao túng dùng chiến lược này không chỉ để ép người khác làm điều gì đó mà còn để bắt người khác dừng hành vi của mình.
4. Để ý xem người đó xử lý các sự kiện thế nào.
Xem thêm: Chi Phí Phát Sinh Tiếng Anh Là Gì, Ci định Nghĩa: Chi Phí Phát Sinh
Nếu người đó thao túng các sự kiện hoặc muốn nhấn chìm bạn với các sự kiện và thông tin thì nghĩa là có thể họ đang cố thao túng bạn. Mánh khóe này có thể biểu hiện qua việc nói dối, viện cớ, giấu giếm thông tin hoặc phóng đại. Một số người còn ra vẻ hiểu biết và “giội” lên bạn hàng tấn các dữ liệu và các con số thống kê. Họ làm như vậy để có cảm giác uy lực hơn bạn.
5. Lưu ý nếu người đó luôn ra vẻ hy sinh hoặc làm như mình là nạn nhân. Người thao túng có thể làm những việc mà bạn không yêu cầu và lấy đó để khiến bạn phải áy náy. Khi “làm ơn cho bạn”, họ chờ đợi bạn phải trả ơn và có thể than phiền nếu không được như ý.
Người thao túng có thể kêu ca rằng, “Anh không được yêu thương/ đau ốm /bị đối xử tệ, v.v…” để cố lấy lòng thương cảm của bạn và khiến bạn vì anh ta mà làm điều gì đó.
6. Xem xét liệu có phải lòng tốt của người đó luôn kèm theo điều kiện không. Họ có thể rất ngọt ngào và tử tế khi bạn làm tốt một việc nào đó, nhưng mọi thứ sẽ quay ngược một trăm tám mươi độ nếu bạn dám làm khác đi. Kiểu người thao túng này dường như có hai bộ mặt: một là gương mặt thiên thần khi họ muốn lấy lòng bạn, và một là bộ mặt khủng khiếp khi họ muốn bạn phải sợ. Mọi thứ có vẻ như đều ổn cho đến khi bạn không đáp ứng được sự trông đợi của họ.
Có thể bạn cảm thấy như mình đang đi trên bờ vực, luôn luôn lo sợ họ nổi giận.
7. Quan sát các kiểu hành vi. Mọi người ai cũng có lúc thực hiện hành vi thao túng. Tuy nhiên kẻ thao túng thực sự thường xuyên có hành vi này. Kẻ thao túng có mục đích cá nhân và có chủ ý khai thác người khác để giành được quyền lực, sự kiểm soát và ưu thế cho mình. Nếu những hành vi này thường xuyên xuất hiện, người đó có thể là một kẻ thao túng.
Xem thêm: Alp Là Gì – Chỉ Số Alp Tăng Bao Nhiêu Là Nguy Hiểm
Bạn thường phải nhượng bộ nếu bị thao túng, khi đó các quyền và lợi ích của bạn đối với họ là không quan trọng.Cần hiểu rằng điều này cũng có thể xảy ra với người khuyết tật và mắc bệnh tâm thần. Ví dụ như người bị trầm cảm có thể rơi vào vòng xoáy mặc cảm tội lỗi nhưng không có ý định thao túng, và người mắc chứng tăng động giảm chú ý có thể gặp khó khăn trong việc kiểm tra email thường xuyên. Điều này không có nghĩa họ là người thao túng.
II. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ THÔNG QUA GIAO TIẾP
Chuyên mục: Hỏi Đáp
