Trong thời đại hiện nay, người ta nói rất nhiều về platform, đặc biệt là trong thế giới công nghệ , chúng ta thường gặp từ Blockchain platform, IoT Platform, AI Platform,..
Bạn đang xem: Platform là gì
Người ta thường bỏ qua khái niệm về Business platform (Mô hình kinh doanh nền tảng).
Lưu ý : Bài viết này sẽ tập trung vào các mô hình kinh doanh nền tảng (Business platform) không phải là các Platform công nghệ (Technology Platform).
Định nghĩa Platform là gì ? Theo quyển sách Cuộc cách mạng Nền tảng (Platform) (tựa tiếng Anh là Platform Revolution) : “Nền tảng là hình thức kinh doanh dựa trên việc kích hoạt sự tương tác tạo-nên-giá-trị giữa các nhà sản xuất bên ngoài với người tiêu dùng. Mục đích tổng thể của Nền tảng : để tương thích hoàn toàn giữa người dùng với sự thuận lợi trong việc trao đổi hàng hoá, dịch vụ hoặc tiền tệ xã hội, qua đó kích hoạt việc tạo ra giá trị cho tất cả các bên tham gia.”
Ví dụ 1: Uber là một Nền tảng (Platform) hoạt động trong lĩnh vực vận tải, nó kết nối tài xế với người những khách hàng có nhu cầu đi lại. Giá trị mà Uber tạo ra đó là những chuyến xe chở khách hàng đến nơi cần đến. Sự thuận lợi mà nó mang lại cho khách hàng là: dễ dàng gọi xe trên điện thoại thông minh, tài xế dễ dàng biết được chính xác khách hàng đang ở đâu, khách hàng dễ dàng thanh toán bằng tiền mặt hoặc là bằng thẻ tín dụng…Ví dụ 2: Lazada là một Nền tảng (Platform) hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử. Giá trị mà Lazada tạo ra đó là giúp người bán và người mua có thể thực hiện việc mua bán một cách dễ dàng. Sự thuận lợi mà nó mang lại cho khách hàng: tạo được một marketplace (chợ trực tuyến) để mọi người có thể mua bán dễ dàng, có thể mua hàng mọi lúc mọi nơi, hình thức thanh toán đa dạng…
Thực tế thì hình thức này đã diễn ra từ khá lâu rồi. Có thể nói những chợ truyền thống cũng được xem là một Nền tảng (Platform) kết nối, nó kết nối người bán và người mua. Những sàn chứng khoán cũng là Nền tảng (Platform) kết nối…
Ngày nay, người ta biết đến các platform thường gắn liền với các yếu tố về công nghệ. Không thể phủ nhận là nhờ có công nghệ mà các platform có thể kết nối người sản xuất và người tiêu dùng một cách chính xác, nhanh chóng và dễ dàng hơn bao giờ hết. Đặc biệt với sự nổi dậy của các platform như Uber, Facebook, Airbnb…làm cho người ta quan tâm đến chủ đề này nhiều hơn bao giờ hết.
Qua đây chúng ta thấy được rằng platform nó hiện hữu trong tất cả các lĩnh vực của cuộc sống chúng ta, vì thế việc trang bị những kiến thức về platform là cần thiết. Nó cần thiết cho người muốn xây dựng một platform cho doanh nghiệp của mình, điều đó là không còn gì để bàn cãi. Và nó cũng cần thiết cả cho tất cả những người khác, dù bạn làm bất kỳ ngành nghề gì, một khi bạn có kiến thức về nó để có thể dùng những platform thích hợp để phục vụ cuộc sống cho chính mình.
Platform là nơi tạo ra giá trị quan trọng thông qua việc mua lại, kết hợp và kết nối hai hoặc nhiều nhóm khách hàng để cho phép họ giao dịch với nhau.
Các hệ sinh thái dựa trên nền tảng:
Như chúng ta đã thấy, các công ty như Apple, Google, Amazon, Microsoft và Facebook là một trong những công ty lớn nhất thế giới. Tuy nhiên rất ít là các doanh nghiệp nền tảng thuần túy. Thay vào đó, các công ty thành công này được củng cố bởi sự kết hợp của các mô hình kinh doanh, bao gồm cả các nền tảng, và do đó, được hỗ trợ bởi nền tảng.
Thuật ngữ ‘hệ sinh thái – Ecosystem’ thường được định nghĩa trong bối cảnh kinh doanh là một nhóm các tổ chức phụ thuộc lẫn nhau cung cấp hàng hóa và dịch vụ cho khách hàng của họ.
Hệ sinh thái dựa trên nền tảng sau đó có thể được định nghĩa là một nhóm các tổ chức – thuộc cùng quyền sở hữu hoặc liên kết chiến lược. – đó có được giá trị đáng kể từ ít nhất một doanh nghiệp nền tảng.
Các hệ sinh thái nền tảng này thúc đẩy sự tương tác giữa các mô hình kinh doanh khác nhau là một phần của hệ sinh thái để củng cố các đề xuất của khách hàng và tạo ra sự gắn bó, thường thành công ngoạn mục.
Sự khác biệt giữa mô hình kinh doanh nền tảng và kinh doanh truyền thống:
Những công ty truyền thống, phi nền tảng chúng ta gọi họ là các doanh nghiệp tuyến tính, bởi vì hoạt động của họ được mô tả tốt bởi chuỗi cung ứng tuyến tính điển hình. Các công ty tuyến tính tạo ra giá trị dưới dạng hàng hóa hoặc dịch vụ và sau đó bán chúng cho ai đó ở hạ nguồn trong chuỗi cung ứng của họ.
Kinh doanh tuyến tính: một doanh nghiệp có các thành phần, tạo ra các sản phẩm / dịch vụ hoàn chỉnh và bán sản phẩm / dịch vụ đó cho người tiêu dùng.
Các doanh nghiệp tuyến tính sở hữu hàng tồn kho của họ và nó xuất hiện trên bảng cân đối kế toán của họ, cho dù đó là nhà sản xuất ô tô như GM hay nhà cung cấp nội dung đăng ký như HBO, có thể tạo hoặc cấp phép trực tiếp tất cả nội dung của nó. Nó cũng bao gồm các đại lý như Walmart, Macy hoặc Target.
Xem thêm: React Là Gì – Học Reactjs Trong 15 Phút
Tất cả những gã khổng lồ của ngành công nghiệp từ đầu thế kỷ XX là các doanh nghiệp tuyến tính, bao gồm Standard Oil, General Motors (GM), US Steel, General Electric, Walmart, Toyota và ExxonMobil.
Chúng ta cần lưu ý rằng không phải tất cả các công ty công nghệ ngày nay đều là các doanh nghiệp nền tảng (Business Platform). Công nghệ là một yếu tố hỗ trợ quan trọng cho các nền tảng, nhưng sử dụng công nghệ hiện đại không tự động biến doanh nghiệp thành một nền tảng. Netflix, ví dụ, không phải là một doanh nghiệp nền tảng mặc dù là một công ty công nghệ. Đó thực chất là một kênh truyền hình tuyến tính với giao diện hiện đại. Giống như HBO, nó cấp phép hoặc tạo ra tất cả nội dung của nó.
Công nghệ là một yếu tố hỗ trợ quan trọng cho các nền tảng, nhưng sử dụng công nghệ hiện đại không tự động biến doanh nghiệp thành một nền tảng.
Là nhà bán lẻ và nhà phân phối của Vương quốc Anh, Tesco (như Walmart ở Mỹ, Metro ở Đức, Carrefour ở Pháp, v.v.) bán lại hàng hóa từ một loạt các nhà cung cấp đã chọn và phân phối chúng thông qua mạng lưới các cửa hàng, site trực tuyến của mình và dịch vụ giao hàng . Tesco sở hữu mối quan hệ khách hàng, giá cả và vị trí sản phẩm của hàng hóa và dịch vụ được bán. Họ dự trữ các sản phẩm, trả lương cho nhân viên của mình tại các nhà máy và (hy vọng) tạo ra lợi nhuận cho hoạt động của mình do kết quả của tất cả các hoạt động này. Tuy nhiên, Tesco không kết nối các cộng đồng khác nhau để cho phép họ giao dịch. Nó là một nhà phân phối / đại lý.
Một ví dụ khác là công ty Honda sản xuất một loạt ô tô và xe máy trên toàn cầu. Để làm như vậy, họ mua nguyên liệu thô, cũng như các bộ phận từ các nhà cung cấp và lắp ráp chúng thành những chiếc xe đáp ứng các thông số thiết kế của Honda. Khi các phương tiện được sản xuất, chúng được phân phối bởi một ‘đại lý bán lẻ, trong trường hợp này là mạng lưới đại lý. Hoạt động kinh doanh của Honda về cơ bản là một doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh phân phối truyền thống.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý là các công ty truyền thống có thể tự biến mình thành nền tảng hoặc thậm chí trong một số trường hợp thêm khả năng nền tảng cho các mô hình kinh doanh hiện tại của họ. Nền tảng là một mô hình kinh doanh tạo điều kiện trao đổi giá trị giữa hai hoặc nhiều nhóm người dùng, điển hình là người tiêu dùng và nhà sản xuất.
Ví dụ: người tạo nội dung Youtube (nhà sản xuất) trao đổi nội dung với người xem (người tiêu dùng). Nền tảng chỉ tập trung vào việc xây dựng và tạo điều kiện cho một mạng. Nền tảng không sở hữu phương tiện sản xuất – thay vào đó, họ tạo ra phương tiện kết nối.
Đối với một doanh nghiệp tuyến tính, các phương tiện sản xuất là hoạt động chính trong chuỗi giá trị của Porter. Nói cách khác, hoạt động chính chi phối cách thức một doanh nghiệp tuyến tính sản xuất sản phẩm của mình. Quá trình này bắt đầu bằng việc thu thập nguyên liệu thô (hậu cần trong nước), chuyển đổi nó thành đầu ra có giá trị hơn (hoạt động), và sau đó nhận được nó trong tay của khách hàng (hậu cần, bán hàng và tiếp thị, và dịch vụ).
Ngược lại, một nền tảng tạo và quản lý các mạng lớn và tạo điều kiện trao đổi giá trị giữa những người dùng của nó. Không giống như Ford, Uber không sở hữu bất kỳ giá trị nào đang được sản xuất và tiêu thụ. Thay vào đó, Uber sở hữu cách người dùng kết nối với nhau chứ không phải là trung bình của kết nối.
Doanh nghiệp tuyến tính tạo ra giá trị bằng cách sản xuất sản phẩm hoặc dịch vụ; các nền tảng tạo ra giá trị bằng cách tạo các kết nối và sử dụng chúng để tạo ra các giao dịch trên mạng. Giao dịch cốt lõi là cách các nền tảng thực hiện điều này xảy ra. Nó có cách thức một nền tảng lấy năng lượng tiềm năng của mạng và chuyển đổi các kết nối đó thành động năng của các giao dịch. Nếu không có giao dịch cốt lõi, ngay cả một mạng lớn cũng có thể tạo ra giá trị.
Xem thêm: Hướng Dẫn Sửa Lỗi Microsoft Word (product Activation Failed)
Đó là lý do tại sao có được giao dịch cốt lõi là khía cạnh thiết yếu nhất của thiết kế nền tảng. Để tạo và trao đổi giá trị, một nền tảng cần người dùng của nó lặp đi lặp lại quá trình này.
Chuyên mục: Hỏi Đáp
