Bộ phim mà tôi yêu thích nhất, có lẽ đến suốt đời, đó là INCEPTION. Có thể nói đó là bộ phim không có nội dung, không có thông điệp, toàn bộ kịch bản chỉ là màn hack não xem các nhân vật đang ở tầng nào của giấc mơ. Cụ thể là, khi ngủ, chúng ta thường nằm mơ, một số người sẽ nhớ giấc mơ của mình khi thức dậy, một số người thì quên đi. Đó là điều bình thường. Đặc biệt hơn một chút, nếu bạn nào có thể nhớ được những giấc mơ của mình, sẽ gặp hiện tượng là trong giấc mơ có giấc mơ, tức là khi bạn nằm ngủ, nhân vật bạn trong mơ cũng nằm ngủ và nằm mơ, giống như hai chiếc gương đối diện nhau, khi bạn soi gương sẽ thấy mình đang soi gương, cứ lặp lại mãi. Tất nhiên sự lặp lại cũng có giới hạn, như phim INCEPTION, sẽ có 4 tầng giấc mơ như vậy, và ở tầng cuối cùng, tầng thứ 4 – có tên gọi là Limbo, khi não rơi vào trạng thái tầng limbo đó (như tiềm thức của con người), thì người đó sẽ rơi vào trạng thái mất trí nhớ. Bộ phim không giải thích về tầng limbo này, nhưng tôi đoán nó giống như những người mất trí, họ sống trong thế giới tưởng tượng của mình. Nói về INCEPTION vậy thôi, điều khiến tôi thích nhất ở bộ phim, đó là nói về trạng thái giấc mơ lồng trong giấc mơ (dream within a dream), thỉnh thoảng tôi cũng có những giấc mơ như vậy, và INCEPTION là phương tiện đầu tiên nhắc đến vấn đề đó.
Bạn đang xem: Limbo là gì
Về tiến trình của những giấc mơ, khi còn nhỏ, giấc mơ xuất hiện nhiều nhất là bị lạc trong rừng hoặc bị săn đuổi, hai thứ đáng sợ nhất trong mơ là bị ma quỷ bắt và bị lợn ăn thịt. Nếu bạn xem phim ma dạng The ring phiên bản Nhật sợ thế nào, thì tôi triền mien được xem phim kinh dị mỗi khi ngủ. Đến khi học lớp 1, một lần nằm mơ sợ quá, tôi bị ma quỷ săn đuổi và khó có khả năng chạy thoát, tôi (trong mơ) có ý thức nhắc mình: “Tất cả chỉ là nằm mơ thôi, tất cả chỉ là nằm mơ thôi”. Đấy là lần đầu tiên tôi có ý thức khi ngủ mơ, và nó hiệu quả. Kể từ đó nằm mơ ma quỷ hay những thứ quái dị gì, tôi cũng không sợ nữa.
Sau này, khi học đại học, có lần tôi nằm mơ gì đó, và trong mơ, tôi nghĩ mình sẽ có khả năng làm những điều mà khi tỉnh mình không thể, nên quyết định thử tìm đến gặp một người mà tôi không có cơ hội gặp, chỉ cần tôi nhớ được đường đến nhà người đó. Và tôi cố gắng nhớ lại đường đến nhà người bạn này, tất nhiên cảnh và đường trong giấc mơ sẽ không như ngoài đời sống thật, nó thường được mã hóa một cách khác, và tôi phải suy đoán xem sẽ đi đường nào, rẽ trái hay rẽ phái. Cuộc hành trình của tôi hoàn thành 80%, tôi nhớ mình phải chạy rất nhanh vì sợ mình sẽ thức dậy khi chưa kịp gặp, và quả nhiên, ngay giây phút tôi nhìn thấy cánh cửa và chạy tới thì tất cả mờ dần, tôi hiểu là mình không thể cố gắng ngủ mơ tiếp, tôi đang tỉnh dậy (về giấc mơ này tôi đã ghi lại trong blog hay note FB, tầm năm 2008 hay 2009 gì đó).
Trừ những cơn ác mộng, còn lại những giấc mơ khá nhẹ nhàng, kiểu đi học, gặp bạn bè gì đó, không có gì đáng kể. Chỉ có điều khi tôi bị áp lực thi cử hoặc công việc, tôi thường nằm mơ mình đang làm bài thi hoặc đang làm việc. Buồn cười nhất là lúc mơ đi thi tốt nghiệp, tôi nằm mơ thấy mình thi trượt, quá shock đến mức tôi tỉnh dậy, và đó chỉ là một giấc ngủ trưa, chiều hôm đó tôi mới thi môn đó. Thứ hai nữa là một lần mơ thi toán, tôi ngồi đọc đề , tính toán chi tiết nguyên cả giấc mơ đến lúc ngủ dậy còn đau đầu. Hay có lúc tôi nằm mơ thấy nói chuyện với người nước ngoài, và tôi thực hành tiếng Anh nguyên cả giấc mơ, cảm giác khi thức dậy, đúng như vừa cố nói chuyện 5 tiếng đồng hồ bằng tiếng Anh, ong cả thủ. Nhưng thỉnh thoảng việc đó cũng có ích, như lúc tôi phải viết proposal, tôi nằm ngủ và mơ thấy gặp một thầy giáo, tôi bất lực bảo em không biết nên đặt tên đề tài là gì bây giờ. Thầy ấy ngồi đọc cho tôi từng từ, như báo mộng, thế là ngủ dậy tôi viết luôn ra giấy. Và nhất định để tên đề tài vào đó thật.
Còn về giấc mơ nhiều tầng, tôi không nhớ nó xuất hiện lần đầu tiên khi nào, nhưng có lẽ cũng khá lớn rồi. Ban đầu là giấc mơ 2 tầng, tức là khi mình ngủ mình nằm mơ ở tầng thứ nhất, trong tầng giấc mơ đó, mình sẽ hoạt động và lại nằm ngủ, và rơi vào tình trạng mơ ở tầng thứ 2. Đến ngày vừa rồi, thì có vẻ cơ chế hoạt động của những giấc mơ có vẻ phức tạp, khi tôi rơi vào tầng thứ 3 của giấc mơ. Điều đáng chú ý là khi mới xuất hiện, tầng sau của giấc mơ thường ngắn và mờ, nhưng càng về sau, giống như kinh nghiệm tăng dần lên, các tầng sâu hơn của giấc mơ thường dài hơn, rõ hơn và bản thân mình trong giấc mơ đó cũng có ý thức và suy nghĩ. Như giấc mơ gần đây nhất của tôi chẳng hạn.
Ở tầng sâu thứ 3, tôi (3) lúc này đang ở một đám đông, bỗng tôi thấy một khuôn mặt rất quen thuộc xuất hiện. Ngay lập tức tôi nhận ra mình đang ngủ mơ, vì đó là một người chắc chắn tôi không bao giờ gặp, như vậy khi người ấy xuất hiện thì không thể là thật. Nhưng vì trong giấc mơ, tôi thử đi theo xem thế nào, bình thường tôi sẽ không bao giờ gặp hay nói chuyện được với những người xuất hiện trong mơ nhưng ngoài đời mình không tiếp xúc, thường khi chạm mặt với họ, thì khung cảnh mờ đi và tôi thường tỉnh dậy luôn. Nhưng lần này, đến sát ô tô, và người này vẫn đang lúi húi sắp xếp lại đồ của mình trên xe, không ngước mắt lên, hỏi tôi : “Em đã quyết định như vậy, sau đó em bị dằn vặt bởi chuyện đó đến 6 tháng sau”. Tôi không nói gì, lại gần cửa xe hơn, tôi cố giữ các hình ảnh thật rõ ràng vì khi chúng mờ đi nghĩa là tôi đang bị ném khỏi giấc mơ của mình. Lúc này, tôi muốn biết anh ta có thêm điều gì nữa không, tôi nhất định phải nghe tiếp. Nhưng trái với mong muốn của tôi, khi tôi đưa tay chạm vào, thì lúc này mọi thứ mờ đi rất nhanh, lúc này ngón tay tôi đang chạm vào tờ giấy trên một bàn kính, còn tôi thì nằm trên ghế sofa ngủ. Tôi nghĩ mình đã thức dậy, trên một chiếc ghế sofa, trong quán café cũ. Thậm chí ngoài cửa quán café còn có một hàng bánh chuối. Phía cuối ghế sofa, hướng ra cửa, là một chiếc ghế bành bằng gỗ, một người trầm lặng ngồi đó, mặc một chiếc áo bu-giông cũ, tôi cũng không biết gọi là gì. Cậu ta nhìn chằm chằm vào mắt tôi khiến tôi hơi sợ, một kiểu hơi điên loạn. Tất nhiên, tôi cố lấy sức bình sinh để hỏi chuyện một cách bình thường nhất:
Tôi ở đây lâu chưa?
Cậu ta không nói gì, chỉ gật đầu.
Cậu theo dõi tôi đấy à?
Cậu ta lại gật đầu tiếp.
Xem thêm: Fluorescent Là Gì – Nghĩa Của Từ Fluorescent Trong Tiếng Việt
Chính ra sự thành thực của cậu ta có tác dụng tốt, tôi thấy yên tâm hơn, nên hỏi tiếp:
Từ bao giờ vậy?
Cậu ta đưa tôi chiếc điện thoại, tôi lướt qua những bức ảnh. Nó là một loạt ảnh ký sự chụp tôi trên khắp cung đường, và những cái ảnh đầu tiên là ở một khu chợ. Tôi nhận ra trong đám đông tôi có lướt qua mặt cậu ta và dừng lại 1s, sau đó đi mất. Tôi cũng không để ý là cậu ta đi theo mình. Nhưng có gì đó không ổn, tôi không nhớ tại sao mình lại có mặt ở quán café này. Nhìn lại những bức ảnh, những bức gần nhất là ảnh tôi ngồi nói chuyện với Hà – chị họ mình. Tôi quay ra hỏi người lạ mặt:
Cậu có biết tại sao tôi lại ở đây không? Tôi không nhớ gì hết.
Cậu ta trả lời rằng Hà và tôi đã hẹn đi uống café. Tôi cảm thấy ổn hơn. Tôi bắt đầu đi lại quanh quán café cũ kỹ này, nó quá đơn giản, xây dựng theo kiểu nhà cấp bốn cũ ở Hà Nội. Tôi chạy ra chỗ bán bánh chuối, và gọi 10 cái, người bán hàng trả lời 20.000 / cái.
Tôi nhớ là hôm nay trong túi mình có mấy chục nghìn thôi, 20.000/ cái, vậy 10 cái là 200.000, chắc chắn không đủ. Đang định giảm số lượng bánh đi, thì người lạ mặt rút trong ba lô ra một ít tiền đưa tôi, tôi thấy có tờ 500.000, còn lại là tiền lẻ. Tôi quyết định sẽ không thay đổi số lượng order, chuyển tờ 500.000 cho người bán bánh chờ trả lại. Nhưng tôi bắt đầu nhận ra có gì không ổn trong hoàn cảnh này, cứ như cậu ta đang cố giữ tâm trí tôi bình thản, khỏi suy nghĩ nhất. Khi tôi suy nghĩ, tôi sẽ hay đặt nghi vấn. Vậy là tôi quyết định gọi điện cho Hà:
Này, cậu đã hẹn tớ ra quán café à? Tớ ở đây mà không nhớ gì cả?
Hà trả lời: Không!
Lúc này người lạ mặt vừa kịp nhận ra tôi đang gọi điện cho Hà, và có lẽ tôi đã có câu trả lời tôi cần. Cậu ta hét lên : KHOONGGGGG, rồi lao đến chỗ tôi. Tôi nhận ra mình đang ở trong một giấc mơ, nó không phải thật. Và tôi sợ bị cậu ta nhốt lại trong giấc mơ này, nên tôi phải nghĩ cách để nhanh chóng tỉnh dậy. Tôi vớ lấy một chiếc ê ke trên bàn, chọc thật mạnh vào bàn tay mình, càng mạnh càng tốt. Tôi phải thoát khỏi đây. Khi cậu ta lao đến nơi vừa kịp mọi thứ mờ đi. Tôi vừa thoát khỏi một tầng giấc mơ nữa.
Tỉnh dậy, tôi thấy mình là một nhân viên văn phòng, đang nằm gục trên bàn trong công sở. Văn phòng này rất rộng, và mọi người đã đi về hết, tôi chạy ra ngoài. Và mọi thứ mờ dần đi.
Lúc này tôi thấy mình đang ở trong chăn, chùm kín mặt. Cậu con trai lớn đang lấy tay vỗ vỗ vào đầu tôi, rồi cười thích thú. Một lúc sau lại thấy có bàn tay chạm chạm vào ngón chân mình, và cười khúc khích. Có lẽ thằng bé đang cố đoán xem trong cái chăn kia, đâu là đầu còn đâu là chân mẹ. Lần này thì tôi yên tâm là mình đã tỉnh dậy thật rồi.
Xem thêm: Tham Vấn Là Gì – Phân Biệt Tham Vấn, Tư Vấn, Cố Vấn
Đây là lần đầu tiên mà cả 3 tầng giấc mơ của tôi đều xuất hiện rõ ràng, và tôi có ý thức cũng như có thể suy nghĩ và điều khiển mình trong cả 3 tầng giấc mơ. Thường thì ở tầng càng sâu, mình thường bị động hơn, ít suy nghĩ và ít phản ứng hơn, nhưng có vẻ với thời gian, thì tôi đã luyện được cách tồn tại một cách chủ động trong giấc mơ của mình. Tôi lờ mờ cảm nhận rằng, trong những giai đoạn mình bị stress, thì giấc mơ phức tạp và nhiều tầng hơn lúc bình thường. Nhưng thú thực tôi cũng không hiểu rõ lắm về mối liên hệ của những giấc mơ với tình trạng tâm lý, hay nó có đang ngầm cảnh báo điều gì trong cuộc sống.
Chuyên mục: Hỏi Đáp