Chúng ta đã được biết đến những lập luận có chứa các tiền đề và kết luận ở bài 1. Chúng ta cũng được biết rằng, nếu các kết luận được suy ra một cách logic từ các tiên đề thì lập luận đó là hợp lệ. Khái niệm HỢP LỆ, chỉ thật sự xuất hiện khi có một sự ĐẢM BẢO khi rút ra kết luận từ các tiên đề. Những lập luận kiểu này được gọi là lập luận diễn dịch.
Bạn đang xem: Inductive là gì
Hãy cùng nhau nhìn lại một ví dụ:
P1: Tất cả những loài động vật có vú đều có lông
P2: Mèo là loài động vật có vú.
C: Mèo có lông
Chúng ta có thể thấy, nếu hai tiền đề là đúng thì việc đưa ra kết luận như trên được đảm bảo một cách chắc chắn.
Nhưng không phải tất cả các lập luận đều hoạt động theo cáchnày. Hãy theo dõi lập luận sau đây:
P1: Cứ mỗi lần tôi ăn trứng vịt và tỏi sống, hôm sau tôi đều đau bụng.
P2: Tôi vừa ăn trứng vịt và tỏi sống (rau muống chấm mắm tỏi).
C: Ngày mai, tôi sẽ bị đau bụng.
Xem thêm: Tai Nghe Chuyên Chơi Game
Kết luận rằng ngày mai tôi sẽ bị đau bụng dường như có khả năng xảy ra tương đối cao nhưng không chắc 100%. Tôi có thể không sao cả. Nhưng không vì vậy mà chúng ta gọi kiểu lập luận này là thiếu logic, chỉ là độ chắc chắn của những kết luận trong kiểu lập luận này kém hơn so với kiểu lập luận diễn dịch.
Những lập luận mà kết luận nghe có vẻ hợp lý nhưng lại không chắc chắn 100% được gọi là các lập luận quy nạp (inductive arguements).Những lập luận này được sử dụng rất nhiều trong quá trình con người khám phá, tìm hiểu thế giới xung quanh. Chúng ta thường đưa ra những suy luận về bản chất của sự vật hiện tượng dựa trên những kinh nghiệm chúng ta từng trải qua. Mặc dù những kinh nghiệm của chúng ta có thể đáng tin cậy trong phần lớn trường hợp, nhưng chúng không phải là một sự đảm bảo chắc chắn.
Ảnh minh họa.
Một lập luận kiểu diễn dịch mà hợp lý là lập luận có độ thuyết phục cao nhất vì kết luận luôn được đảm bảo chắc chắn bởi tính đúng đắn của các tiên đề. Lập luận quy nạp với những tiên đề đúng cũng thuyết phục, nhưng ở nhiều mức độ khác nhau.
Xem thêm: Meta Charset= Utf-8 Là Gì, Sự Khác Biệt Giữa Utf
Chúng ta thường sử dụng lập luận quy nạp theo hai cách: kháiquát hóa và phép tương tự.
LƯU Ý: Bạn đang đọc bài viết thuộc series khoá học Triết học và tư duy phản biện. Để có thểnắm bắt được tất cả những lợi ích mà khoá học này đem lại, bạn cần kiên nhẫn học tuần tự từ bài đầu tiên. Click vào đâyđể đọc bài đầu tiên!
Chuyên mục: Hỏi Đáp
