Bạn đang xem: Incubator là gì
Và vì Việt Nam cần nhiều Accelerator hơn nữa, tôi viết bài này để chia sẻ lại một vài thứ hay ho mà tôi học được — một cái nhìn tổng quan về accelerator và vai trò của nó trong hệ sinh thái khởi nghiệp. Bài viết tiếp theo sẽ đi sâu hơn về các mô hình accelerator.
Đầu tiên, Accelerator là gì?
Startup accelerator hỗ trợ những công ty ở giai đoạn early-stage bằng cách cung cấp chương trình đào tạo, cố vấn (mentorship) và nguồn vốn. Startup tham gia vào một chương trình cố định, kéo dài trong vòng từ 3 tới 6 tháng. Gọi là Accelerator (tăng tốc) vì mục đích đằng sau của accelerator là giúp thúc đẩy quá trình phát triển của những startup non trẻ, chỉ trong vài tháng, giúp các startup này đạt được những bước tiến vượt bậc mà có thể họ phải mất vài năm mới có thể đạt được nếu họ tự dò dẫm học và làm.
Sự khác nhau của Accelerator và Incubator là gì?
Về thời gian, incubator kéo dài lâu hơn, thường 1 năm trở lên, trong khi accelerator kéo dài 3–6 tháng. Về cấu trúc chương trình, Accelerator thường có một thời gian biểu được định trước (a set schedule), ví dụ 10 startup được tuyển chọn, cùng tham gia vào một chương trình kéo dài trong 3 tháng, cùng bắt đầu chương trình vào một ngày nhất định với các workshop hàng tuần và kết thúc chương trình vào Demo day, khi entrepreneurs pitch startup của họ trước dàn investor và người tham dự.
Demo day của Dtac Accelerator, Bangkok
Với Incubator, thời gian biểu khá linh hoạt, các công ty hoặc ý tưởng có thể được chọn tham gia vào incubator vào nhiều thời điểm khác nhau trong năm. Incubator (lồng ấp) cũng tập trung vào việc “incubate” ý tưởng hoặc công ty, trong khi accelerator (tăng tốc) “accelerate” các công ty non. Cả hai đều cần thiết trong một hệ sinh thái khởi nghiệp, tuy nhiên, mình sẽ chỉ đi sâu vào accelerator trước.
Vai trò của Accelerator trong hệ sinh thái khởi nghiệp
Các yếu tố trong hệ sinh thái khởi nghiệp —Daniel Isenberg — a Professor of Entrepreneurship Practice at Babson College Executive Education
Nhìn vào hình ảnh trên, có thể thấy Accelerator là một trong những nhân tố thiết yếu trong bước đầu xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp, giúp mang đến Supports, Finance, nâng cao Culture, giúp entrepreneurs tiếp cận với market. Ở một hệ sinh thái còn khá trẻ như hệ sinh thái khởi nghiệp tạo tác động xã hội ở Việt Nam, accelerator giúp tiếp thêm can đảm cho những người muốn trở thành entrepreneurs nhưng còn thiếu kiến thức và network, cung cấp cho họ những framework có sẵn và những người cố vấn dày dạn kinh nghiệm để họ có rõ định hướng khi vẫn còn loay hoay chưa biết bắt đầu từ đâu. Nhiều accelerator cũng thường cung cấp cả các chương trình đào tạo cho entrepreneur để nâng cao “Human Capital”. Dựa trên mô hình này, Seed Planter cũng bắt đầu với “Culture” bằng việc tổ chức Impact Enterprise Summit hồi tháng 4 và bắt đầu xây dựng Human Capital bằng cách cung cấp các khóa bootcamp — Seeding Camp, workshop, và knowledge hub.
Ngoài ra, Accelerator giúp thu hẹp “funding gap” — vấn đề mà cả VCs và startup gặp phải. Funding gap là gì? Là VC đi tìm deal mỏi mắt và gặp hàng trăm startup mà vẫn … dư tiền vì không kiếm được startup phù hợp để đầu tư. Startup cần gọi vốn mà mòn mỏi chẳng kiếm được đầu tư. Funding gap này tồn tại ở mọi lĩnh vực, tech startup, social impact startups, đặc biệt là ở những nơi mà hệ sinh thái khởi nghiệp chưa phát triển, như ở Việt Nam.
Raise fund từ VC không “dễ” như nhiều người nghĩ
Những thương vụ hàng triệu đô vào các startup trên thế giới khiến nhiều startup lầm tưởng là mục tiêu của công ty trong giai đoạn đầu là kiếm được đầu tư bởi startup nghĩ rằng “có tiền rồi sẽ giải quyết được tất cả.” Nhưng những “nhà đầu tư mạo hiểm” chấp nhận rủi ro một cách khôn ngoan, thường chỉ đầu tư vào những sản phẩm ít nhất đã có product/market fit rồi, chứng minh được sản phẩm bạn tạo ra thỏa mãn một nhu cầu thực sự, giải quyết được một “paint points” thực sự hoặc nếu không, founder phải có một profile siêu khủng. Có một câu đọc được ở đâu đó mà tôi khá tâm đắc: “Venture capital is an accelerant, not a fuel source.” Dịch nôm na là “Vốn đầu tư mạo hiểm là gia tốc, chất bôi trơn chứ ko phải là nguồn nhiên liệu.”
Accelerator có thể được coi là nơi “tiếp nhiên liệu” ngay từ bước đầu để một startup cất cánh. Nhiên liệu có thể bao gồm kiến thức, kĩ năng, mối quan hệ với đối tác, cố vấn, một số vốn nhỏ, “credibility” khi xuất hiện trên báo chí, cơ hội xuất hiện trước công chúng trong các sự kiện…
Giá trị các startup nhận được khi tham gia accelerator
Nhiều startup tham gia cùng một Accelerator có thể nhận được những giá trị khác nhau.
Xem thêm: Thẻ Căn Cước Công Dân Gắn Chip Là Gì? đi Làm Thẻ Cccd Là Gì
Jiovio, một medical startup giúp chăm sóc sức khỏe thai sản cho phụ nữ nghèo ở vùng sâu vùng xa của Ấn Độ mà tôi có dịp nói chuyện đã có những chuyển biến vượt bậc sau 3 tháng tham gia accelerator. Trước khi tham gia, Jiovio chỉ có một prototype vô cùng sơ khởi và một mô hình kinh doanh đơn giản, nhưng trải qua 3 tháng ở Accelerator, trải qua nhiều lần pivot, họ có được sản phẩm hoàn chỉnh, mô hình kinh doanh hoàn thiện, tìm được nhà cung cấp, có nhiều đối tác. Những framework trong chương trình và cố vấn từ mentor giúp họ nhận ra họ chưa hiểu khách hàng như họ tưởng. Cuối cùng họ thay đổi hoàn toàn đối tượng khách hàng mục tiêu từ phụ nữ có thu nhập cao ở thành thị sang phụ nữ vùng nông thôn hẻo lánh, vì đó mới là nơi có nhu cầu thực sự.
Entrepreneurship journey
Tuy nhiên, cũng có những startup không nhận được nhiều giá trị khi tham gia accelerator, họ cảm thấy bị mất tập trung vì phải theo học những thứ mà họ chưa cần tới hay bỏ hàng đống thời gian làm pitch deck, luyện tập để tham gia Demo day khi mà sản phẩm họ chưa thực sự sẵn sàng. Nên việc lựa chọn đúng startup, đúng trainer, phân bổ số lượng workshop hợp lý và tìm đúng partner là việc hết sức quan trọng quyết định chất lượng của accelerator.
Vậy đánh giá mức độ thành công của Accelerator như thế nào?
Mức độ thành công của accelerator hay được đánh giá dựa vào:
(1) Số tiền vốn startup gọi được sau khi tham gia accelerator
(2) Survival rate – Số lượng startup còn sống sót sau demo day hay một khoảng thời gian ngắn sau khi tham gia accelerator.
(3) Số lượng việc làm được tạo ra.
(4)Doanh thu tạo được từ các công ty tham gia accelerator
Nếu là impact accelerator, thì còn có thể đánh giá dựa trên
(5) Số người hưởng lợi (beneficiaries) từ các công ty tốt nghiệp từ accelerator
Các con số này tương đối dễ đo lường nhưng chưa thực sự đánh giá đủ giá trị một accelerator mang lại. Một giá trị rất lớn và rất khó đo lường là thời gian và tiền bạc mà accelerator giúp các entrepreneur tiết kiệm được khi sớm nhận ra và dừng việc xây dựng một sản phẩm mà khách hàng không mong muốn. Dựa trên những framework và cố vấn mà accelerator mang lại, các entrepreneur sau khi nhận ra “sự thật đau lòng” này, có thể pivot thành một mô hình khác hoặc…tạm chấp nhận từ bỏ ý tưởng đó để đi tìm một vấn đề thực sự cần được giải quyết. Số entrepreneur xây dựng các sản phẩm theo sở thích hoặc góc nhìn chủ quan và chưa có sự tìm hiểu kĩ càng về nhu cầu thị trường khá nhiều và accelerator có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giúp các entrepreneurs nhận ra điểm mù của họ.
— — —
Tạm dừng phần 1 của bài viết ở đây, bài viết tiếp theo tôi sẽ chia sẻ về các mô hình accelerator, những điểm hay và dở của từng mô hình, kèm những ví dụ cụ thể để mọi người cùng tham khảo.
Xem thêm: Năm 2024 Là Năm Con Gì ? Là Mệnh Gì? Sinh Con Năm 2024 Tháng Nào Tốt?
A builder at Seed Planter/ a former VC/ a dreamer who wants to unleash the power of entrepreneurship to make an impact in Vietnam & Southeast Asia.
Chuyên mục: Hỏi Đáp
