Bài viết này đã được cùng viết bởi Trudi Griffin, LPC, MS. Trudi Griffin là cố vấn chuyên nghiệp được cấp phép tại Wisconsin. Cô đã nhận bằng MS về Tư vấn sức khỏe tâm thần lâm sàng của Đại học Marquette năm 2011.
Bạn đang xem: Dyslexia là gì
Có 60 thông tin tham khảo được trích dẫn trong bài viết này mà bạn có thể xem tại cuối trang.Bài viết này đã được xem 14.053 lần.
Chứng khó đọc là một tật bẩm sinh có đặc điểm chính là khiến người bệnh khó đọc. Có khoảng 20% dân số Hoa Kỳ mắc phải và hàng triệu người khác chưa được chẩn đoán, chứng khó đọc có liên quan đến cách vận hành của não bộ và không phải là hậu quả do ít học, trí thông minh hay thị lực kém.XNguồn nghiên cứu Những người mắc tật này thường gặp khó khăn khi phải đọc riêng rẽ từng từ, cũng như kết hợp các âm để viết hay phát âm thành từ hoàn chỉnh. Nói cách khác, người bị khó đọc phải cố gắng chuyển ngôn ngữ thành suy nghĩ (nghe hoặc đọc) và chuyển suy nghĩ thành ngôn ngữ (viết hoặc nói),XNguồn tin đáng tin cậyMichigan MedicineĐi tới nguồn vì vậy họ không thể đọc chính xác, trôi chảy hay cùng tốc độ với người bình thường.XNguồn nghiên cứuAnnual Research Review: The Nature and Classification of Reading Disorders–A Commentary on Proposals for DSM-5 (Margaret J Snowling & Charles Hulme) in Journal of Child Psychology and Psychiatry 53(5), May 2012, pp. 593-607. Mặc dù là tật bẩm sinh nhưng bạn có thể điều trị và vượt qua chứng khó đọc một khi đã được chẩn đoán. Triệu chứng chính là gặp khó khăn khi đọc hay đọc chậm, trên thực tế có một số cách để nhận diện chứng khó đọc ở trẻ em lứa tuổi mẫu giáo, trẻ đã đi học và cả người lớn.
Các bước
Phần 1 của 3:
Nhận diện chứng khó đọc ở trẻ em lứa tuổi mẫu giáo (3-6 tuổi)
{“smallUrl”:”https://www.wikihow.com/images_en/thumb/5/55/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-1-Version-3.jpg/v4-460px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-1-Version-3.jpg”,”bigUrl”:”https://www.wikihow.com/images/thumb/5/55/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-1-Version-3.jpg/v4-728px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-1-Version-3.jpg”,”smallWidth”:460,”smallHeight”:345,”bigWidth”:728,”bigHeight”:546,”licensing”:”
Tìm những khó khăn khi nói và nghe. Người bị khó đọc thường gặp khó khăn khi giải mã và xử lý ngôn ngữ, vì vậy triệu chứng sẽ xuất hiện ở một số kỹ năng khác ngoài kỹ năng đọc.XNguồn nghiên cứu Một hoặc hai triệu chứng không nhất thiết là dấu hiệu của chứng khó đọc, nhưng nếu con bạn gặp nhiều triệu chứng sau đây thì bạn nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ khoa nhi.
{“smallUrl”:”https://www.wikihow.com/images_en/thumb/5/59/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-2-Version-3.jpg/v4-460px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-2-Version-3.jpg”,”bigUrl”:”https://www.wikihow.com/images/thumb/5/59/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-2-Version-3.jpg/v4-728px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-2-Version-3.jpg”,”smallWidth”:460,”smallHeight”:345,”bigWidth”:728,”bigHeight”:546,”licensing”:”
Tìm những khó khăn trong việc học. Vì trẻ em bị khó đọc thường gặp khó khăn với âm vị (khả năng vận dụng các âm) và tốc độ phản hồi chậm giữa hình ảnh với lời nói,XNguồn nghiên cứu do đó bé cũng gặp khó khăn khi học các kiến thức cơ bản, bao gồm:XNguồn nghiên cứuKhó khăn khi tạo nhịp điệu hoặc đọc theo các bài thơ mẫu giáo.Khó ghi nhớ nội dung các đoạn phim, thậm chí phim yêu thích.
{“smallUrl”:”https://www.wikihow.com/images_en/thumb/0/0f/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-3-Version-4.jpg/v4-460px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-3-Version-4.jpg”,”bigUrl”:”https://www.wikihow.com/images/thumb/0/0f/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-3-Version-4.jpg/v4-728px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-3-Version-4.jpg”,”smallWidth”:460,”smallHeight”:345,”bigWidth”:728,”bigHeight”:546,”licensing”:”
Tìm những khó khăn về thể chất. Vì chứng khó đọc cũng gây ra một số vấn đề về tổ chức không gian và kỹ năng vận động tinh nên trẻ nhỏ có thể biểu hiện các dấu hiệu về thể chất như:XNguồn nghiên cứu
{“smallUrl”:”https://www.wikihow.com/images_en/thumb/0/0b/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-4-Version-3.jpg/v4-460px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-4-Version-3.jpg”,”bigUrl”:”https://www.wikihow.com/images/thumb/0/0b/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-4-Version-3.jpg/v4-728px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-4-Version-3.jpg”,”smallWidth”:460,”smallHeight”:345,”bigWidth”:728,”bigHeight”:546,”licensing”:”
Trao đổi với bác sĩ khoa nhi. Nếu nghi ngờ con mình bị khó đọc thì tốt nhất bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ. Chẩn đoán sớm luôn là yếu tố quan trọng giúp trẻ đối phó với tật bẩm sinh này.
Quảng cáo
Phần 2 của 3:
Nhận diện chứng khó đọc ở trẻ em lứa tuổi đến trường (6-18 tuổi)
{“smallUrl”:”https://www.wikihow.com/images_en/thumb/3/3f/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-5-Version-3.jpg/v4-460px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-5-Version-3.jpg”,”bigUrl”:”https://www.wikihow.com/images/thumb/3/3f/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-5-Version-3.jpg/v4-728px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-5-Version-3.jpg”,”smallWidth”:460,”smallHeight”:345,”bigWidth”:728,”bigHeight”:546,”licensing”:”
Tìm dấu hiệu khó khăn khi đọc. Chứng khó đọc ở trẻ em và thiếu niên thường được phát hiện lần đầu khi họ không theo kịp các bạn cùng lớp trong giờ học đọc hay có kỹ năng đọc kém hơn bạn cùng độ tuổi. Đây là dấu hiệu chính để phát hiện chứng khó đọc.XNguồn nghiên cứuDyslexia: Its Impact of the Individual, Parents and Society (Lamk Al-Lamki) in Sultan Qaboos University Medical Journal 12(3), August 2012, pp. 269-272. Các vấn đề về kỹ năng đọc bao gồm:XNguồn nghiên cứuHay nhầm lẫn giữa các từ ngắn như “cô” và “tô” hoặc “cơm” và “tơm”.
{“smallUrl”:”https://www.wikihow.com/images_en/thumb/e/e7/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-6-Version-3.jpg/v4-460px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-6-Version-3.jpg”,”bigUrl”:”https://www.wikihow.com/images/thumb/e/e7/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-6-Version-3.jpg/v4-728px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-6-Version-3.jpg”,”smallWidth”:460,”smallHeight”:345,”bigWidth”:728,”bigHeight”:546,”licensing”:”
Tìm các vấn đề ở kỹ năng nghe và nói. Nguyên nhân gốc rễ của chứng khó đọc là do có vấn đề trong quá trình xử lý âm vị , khả năng nhìn và nghe từ, phân chia từ thành âm riêng rẽ và sau đó kết hợp từng âm với ký tự để tạo thành từ hoàn chỉnh.
Xem thêm: Giấy Xác Nhận Tiếng Anh Là Gì, Xác Nhận
XNguồn nghiên cứu Mặc dù điều này đặc biệt gây khó khăn cho kỹ năng đọc nhưng nó cũng tác động đến khả năng nghe, nói rõ ràng và chính xác.XNguồn nghiên cứu Các dấu hiệu bao gồm:Khó hiểu những hướng dẫn nhanh hoặc không thể nhớ lại chuỗi mệnh lệnh.Khó nhớ đã nghe điều gì.Nói lộn xộn: sử dụng sai từ hoặc từ tương tự cho ý định mình muốn nói.
{“smallUrl”:”https://www.wikihow.com/images_en/thumb/2/21/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-7-Version-3.jpg/v4-460px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-7-Version-3.jpg”,”bigUrl”:”https://www.wikihow.com/images/thumb/2/21/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-7-Version-3.jpg/v4-728px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-7-Version-3.jpg”,”smallWidth”:460,”smallHeight”:345,”bigWidth”:728,”bigHeight”:546,”licensing”:”
Tìm những triệu chứng về thể chất. Vì chứng khó đọc cũng gây ra vấn đề về tổ chức không gian nên trẻ mắc tật khó đọc cũng gặp khó khăn với kỹ năng vận động. Dấu hiệu phổ biến cho thấy kỹ năng vận động có vấn đề là:XNguồn nghiên cứuKhó khăn khi viết hoặc sao chép bài. Chữ viết khó đọc.Thường xuyên nhầm lẫn giữa bên trái và bên phải, trên và dưới.
{“smallUrl”:”https://www.wikihow.com/images_en/thumb/0/0f/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-8-Version-3.jpg/v4-460px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-8-Version-3.jpg”,”bigUrl”:”https://www.wikihow.com/images/thumb/0/0f/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-8-Version-3.jpg/v4-728px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-8-Version-3.jpg”,”smallWidth”:460,”smallHeight”:345,”bigWidth”:728,”bigHeight”:546,”licensing”:”
Tìm dấu hiệu về cảm xúc hoặc hành vi. Trẻ em bị khó đọc thường rất nỗ lực ở trường học, đặc biệt khi chúng thấy các bạn có thể đọc và viết tương đối dễ dàng. Kết quả là các bé thường cảm thấy mình kém thông minh hoặc giống như đã thất bại.XNguồn nghiên cứu Có một số dấu hiệu về cảm xúc và hành vi cho thấy con bạn đang mắc chứng khó đọc nhưng không được chẩn đoán và điều trị:
{“smallUrl”:”https://www.wikihow.com/images_en/thumb/1/1a/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-9-Version-3.jpg/v4-460px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-9-Version-3.jpg”,”bigUrl”:”https://www.wikihow.com/images/thumb/1/1a/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-9-Version-3.jpg/v4-728px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-9-Version-3.jpg”,”smallWidth”:460,”smallHeight”:345,”bigWidth”:728,”bigHeight”:546,”licensing”:”
Chú ý dấu hiệu lảng tránh. Trẻ em và thanh niên mới lớn mắc chứng khó đọc thường cố ý lảng tránh các tình huống mà họ buộc phải đọc, viết hay nói chuyện trước đám đông các bạn, giáo viên và phụ huynh. Đặc biệt đối với trẻ em lớn vì chúng thường sử dụng chiến lược lảng tránh này. Lối sống bừa bộn hoặc thậm chí lười nhác có thể là cách để tránh những khó khăn liên quan đến chứng khó đọc.XNguồn nghiên cứuTrẻ em và thanh niên mới lớn có thể giả vờ ốm để tránh phải đọc hay nói chuyện trước đám đông vì sợ xấu hổ.Họ cũng thường lưỡng lự làm các bài tập đọc và viết chừng nào còn trì hoãn được vì không muốn phải cố gắng.
{“smallUrl”:”https://www.wikihow.com/images_en/thumb/7/70/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-10-Version-3.jpg/v4-460px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-10-Version-3.jpg”,”bigUrl”:”https://www.wikihow.com/images/thumb/7/70/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-10-Version-3.jpg/v4-728px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-10-Version-3.jpg”,”smallWidth”:460,”smallHeight”:345,”bigWidth”:728,”bigHeight”:546,”licensing”:”
Trao đổi với giáo viên và bác sĩ của trẻ. Nếu cho rằng con mình mắc chứng khó đọc dựa trên các dấu hiệu vừa nói, bạn phải làm việc với những người cũng đang đầu tư vào con bạn như giáo viên và bác sĩ của bé. Họ sẽ hướng dẫn bạn đến một chuyên gia tâm lý thích hợp để bé được chẩn đoán chính thức. Chẩn đoán sớm đóng vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ đối phó với chứng khó đọc.
Quảng cáo
Phần 3 của 3:
Nhận biết người lớn mắc chứng khó đọc
{“smallUrl”:”https://www.wikihow.com/images_en/thumb/8/82/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-11-Version-3.jpg/v4-460px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-11-Version-3.jpg”,”bigUrl”:”https://www.wikihow.com/images/thumb/8/82/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-11-Version-3.jpg/v4-728px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-11-Version-3.jpg”,”smallWidth”:460,”smallHeight”:345,”bigWidth”:728,”bigHeight”:546,”licensing”:”
Tìm các vấn đề liên quan đến đọc và viết. Người lớn đã bị khó đọc trong thời gian dài thường phải vật lộn với các vấn đề tương tự với trẻ em. Dấu hiệu phổ biến cho thấy khó khăn khi đọc và viết ở người lớn bao gồm:XNguồn nghiên cứuĐọc chậm và sai nhiều từ.Đánh vần kém. Người bị khó đọc thường đánh vần một từ theo nhiều cách khác nhau.Sử dụng từ vựng không phù hợp.Khó khăn khi tổ chức và lên kế hoạch, bao gồm việc sắp xếp và tổng hợp thông tin.Kỹ năng ghi nhớ kém và gặp vấn đề về lưu trữ thông tin sau khi đọc.
{“smallUrl”:”https://www.wikihow.com/images_en/thumb/3/32/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-12-Version-3.jpg/v4-460px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-12-Version-3.jpg”,”bigUrl”:”https://www.wikihow.com/images/thumb/3/32/Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-12-Version-3.jpg/v4-728px-Recognize-Signs-of-Dyslexia-Step-12-Version-3.jpg”,”smallWidth”:460,”smallHeight”:345,”bigWidth”:728,”bigHeight”:546,”licensing”:”
Chú ý các chiến lược đối phó. Nhiều người phải tìm và xây dựng một số chiến lược đối phó nhằm bù cho tật khó đọc.XNguồn nghiên cứuAnnual Research Review: The Nature and Classification of Reading Disorders–A Commentary on Proposals for DSM-5 (Margaret J Snowling & Charles Hulme) in Journal of Child Psychology and Psychiatry 53(5), May 2012, pp. 593-607.XNguồn nghiên cứuA New Self-Report Inventory of Dyslexia For Students: Criterion and Construct Validity (P. Tamboer, H.S. Vorst) in Dyslexia 21(1), February 2015, pp. 1-34. Các chiến lược bao gồm:XNguồn nghiên cứuTránh đọc và viết.Phụ thuộc vào người khác khi muốn đánh vần.Lưỡng lự đối với các công việc đọc và viết.Lệ thuộc vào trí nhớ để khỏi phải đọc.
Xem thêm: Nhạc Acoustic Là Gì – Bản Chất Của Nhạc Acoustic
Nếu bạn hay người thân bị khó đọc thì không nên lo lắng vì đã có cách điều trị và tương lai rộng mở phía trước.
Chuyên mục: Hỏi Đáp
