Nếu mong muốn làm việc trong bảo tàng nghệ thuật, bạn hãy cân nhắc vị trí trong lĩnh vực quản lý tổ chức triển lãm (curating), hay còn gọi là Giám tuyển. Trong khi ngành nghề này đang dần phổ biến trong lĩnh vực sáng tạo, chi tiết chính xác của vai trò này vẫn còn khá mơ hồ, thậm chí đối với nhiều chuyên gia nghệ thuật.
Bạn đang xem: Curator là gì
Dưới đây chúng tôi cung cấp cái nhìn rõ ràng và chính xác về lĩnh vực quản lý tổ chức triển lãm, bao gồm mọi thứ từ các cân nhắc điển hình của một giám tuyển đến những nội dung được chọn lọc mà một giám tuyển nên đọc. Hướng dẫn hữu ích này sẽ giải thích chi tiết về lĩnh vực hiếm hoi này.
Quản lý tổ chức triển lãm (Curating) là gì?
Hình ảnh lấy từ Anton_Ivanov/Shutterstock.
Trong bảo tàng, phòng triển lãm hoặc những khu vực nghệ thuật tương tự, giám tuyển là hoạt động lựa chọn, tổ chức và trình bày tác phẩm cho mục đích trưng bày. Điển hình là các tác phẩm nghệ thuật được chăm sóc bởi curator – giám tuyển – và các tác phẩm đến từ bộ sưu tập vĩnh viễn của cơ quan nào đó. Tuy vậy, hình thức cho mượn tác phẩm nghệ thuật để trưng bày cho các mục đích triển lãm đặc biệt vẫn phổ biến.
Tại sao cần phải tổ chức trưng bày và quản lý một bộsưu tập? TheoTate (một hệ thống kết nối các viện bảo tàng lớn ở Vương quốc Anh), mục tiêu chính của một curator là “diễn giải bộ sưu tập để cung cấp thông tin, hướng dẫn và truyền cảm hứng cho công chúng.” Mục tiêu này cũng phù hợp với vai trò của bảo tàng – là nơi lưu trữ, giữ gìn và trưng bày các vật thể văn hóa, nghệ thuật, lịch sử hoặc khoa học. Điều này khiến quản lý tổ chức triển lãm trở thành hoạt động cố hữu của viện bảo tàng.
Mục cân nhắc
Giám tuyển cần xem xét một vài yếu tố sau đây khi lựa chọn, tổ chức và trình bày tác phẩm.
Lựa chọn
Stock Photostừ SeventyFour/Shutterstock.
Xem thêm: Reseller Là Gì – Reseller Hosting Là Gì
Trong hầu hết các viện bảo tàng, tác phẩm được trưng bày chiếm một phần nhất định. Do đó, giám tuyển có nhiệm vụ quyết định tác phẩm nào được trưng bày và cái nào được lưu trữ. Khi lựa chọn tác phẩm để trưng bày vĩnh viễn tại viện hay chương trình tạm thời – giám tuyển có thể tiếp cận tác phẩm theo nhiều cách khác nhau. Tuy nhiên, các tác phẩm thường được lựa chọn theo chủ đề, nghệ sĩ, thời kỳ và sự liên quan đương đại hoặc tính phổ biến.
Tổ chức
Stock Photostừ SeventyFour/Shutterstock.
Có lẽ khía cạnh quan trọng nhất của việc quản lý tổ chức triển lãm là tổ chức các tác phẩm. Trong các bảo tàng chứa nhiều thông tin, không gian triển lãm (và các tác phẩm), nên chúng phải được sắp xếp theo phong trào nghệ thuật, thời kì hoặc vùng miền địa lý. Ví dụ, tại Metropolitan Museum of Art, có các phòng riêng biệt dành cho nghệ thuật Hy Lạp và Roman (xếp theo phong trào), Nghệ thuật Trung cổ ( theo thời kì) và Nghệ thuật của châu Phi, châu Đại Dương và châu Mỹ (theo vùng miền địa lý).
Tại các bảo tàng với trọng tâm thu hẹp hơn (hoặc dành cho các triển lãm đặc biệt), giám tuyển thường sắp xếp các tác phẩm theo chủ đề hoặc nghệ sĩ. Ví dụ, Bảo tàng nghệ thuật hiện đại ở New York có các phòng trưng bày với chủ đề chung chung như “Kiến trúc – Thiết kế” và “Hội họa”. Ở Phillips Collection, một bảo tàng nghệ thuật hiện đại khác ở thủ đô Washington, có nguyên một phòng dành riêng cho các tác phẩm của Mark Rothko (nghệ sĩ).
Trình bày
Stock Photostừ SeventyFour/Shutterstock.
Khi một giám tuyển đã chọn tác phẩm và lên kế hoạch tổ chức chúng, đó cũng là lúc trưng bày. Tuy nhiên khi trình bày tác phẩm, có nhiều yếu tố cần cân nhắc, từ sắc thái của bức tường đến cách xuất hiện của một tác phẩm ở nhiều góc độ. Quan trọng hơn hết, giám tuyển cần cân nhắc vấn đề của công chúng và cách họ phản ứng với cách tổ chức ở các cấp độ khác nhau. “Tôi coi vai trò giám tuyển là một người xúc tác, người sáng tạo và truyền động lực,” giám tuyển, nhà phê bình nghệ thuật và lịch sử gia nghệ thuật người Thụy Sĩ Hans-Ulrich chia sẻ, “đồng thời giám tuyển là một đối tác đồng hành cùng nghệ sĩ trong quá trình xây dựng chương trình và là một người xây dựng cầu nối với công chúng.”
Làm thế nào để trở thành một giám tuyển
Ảnh: Sarah PflugPublic Domain.
Xem thêm: Master Of Arts Là Gì Và Sự Khác Biệt Giữa Các Loại Bằng Thạc Sĩ
Không có một công thức nào trong con đường trở thành một giám tuyển. Tuy nhiên, trong lĩnh vực sáng tạo, nhiều người tin rằng tổng hợp kiến thức, kinh nghiệm và việc tự học sẽ hướng bạn đi đúng đường. Hầu hết các vị trí quản lý tổ chức triển lãm yêu cầu bằng cử nhân các ngành liên quan. Bên cạnh đó bằng thạc sĩ được ưu tiên, một số chức vụ cấp cao yêu cầu bằng tiến sĩ. Dù vai trò của bằng cấp ngày càng trở nên quan trọng trong lĩnh vực này, các tổ chức vẫn coi trọng kinh nghiệm dù là được tích lũy thông qua thực tập, công việc tình nguyện hay việc trước đó.
Bên cạnh việc bằng cấp học vấn chính thức và kinh nghiệm làm việc thực tế, bạn có thể hướng đến con đường quản lý tổ chức triển lãm cá nhân. Từ việc biết tạo kế hoạch kinh doanh đến rèn giũa kĩ năng quan hệ công chúng và tham khảo các công việc sẵn có trên các trang web, từng bước đi nhỏ có thể tạo nên ảnh hưởng lớn, đặc biệt trong văn hóa ngày nay. “Môi trường hoạt động trong lĩnh vực quản lý tổ chức triển lãm đang thay đổi,” giám tuyển Andrian George chia sẻ vớiArtsy. “Người giám tuyển ngày nay cần phải linh hoạt, đón nhận hợp tác và có suy nghĩ đột phá.”
Bên cạnh những quyển sách nghệ thuật và lịch sử giúp bạn tăng kiến thức về lĩnh vực quản lý tổ chức triển lãm, ngày nay nhiều người cũng mong muốn được tham gia thực tiễn. Dưới đây là một vài gợi ý:
Chuyên mục: Hỏi Đáp
