English
“Chia sẻ” có phải là “chia xẻ”?
Vấn đề nằm ở hai thành tố sẻ và xẻ.
Bạn đang xem: Chia sẻ là gì
Cần khẳng định, sẻ và xẻ không phải là một bởi hiện tượng lẫn lộn hai phụ âm s/x mới xuất hiện. Từ trước thế kỷ XX, các cụ ta đã phân biệt rõ hai từ này. Chẳng hạn, Truyện Kiều có câu: “Vầng trăng ai xẻ làm đôi”, truyện Hoa tiên có: “Định tình Sinh mới sẻ bày”.
Trong các tác phẩm chữ Nôm, sẻ và xẻ được phân biệt rõ ràng ngay trên phương diện tự dạng (một ưu thế của chữ Nôm so với chữ Quốc ngữ). Cụ thể, trong một số trường hợp, chữ Nôm sẻ được tạo theo lối hài thanh (ghép một bộ phận biểu ý và một bộ phận biểu âm lại), gồm bộ thủ (扌, tay, biểu thị ý nghĩa hành động bằng tay) và chữ sĩ
(士 , biểu âm, sĩ đọc thành sẻ được vì âm i/e và thanh hỏi/ngã có thể chuyển hóa cho nhau). Còn chữ Nôm xẻ 齒lại được tạo theo lối giả tá (mượn âm của chữ này để viết chữ kia có ý nghĩa khác nhau), mượn âm của chữ xỉ 齒 (răng) để đọc.
Xem thêm: Vape Là Gì – Vaping Là Gì Vaping Có Hại Không
Cho nên, trong Đại Nam quấc âm tự vị, cuốn tự vị tiếng Việt đầu tiên (1895), tác giả Huình Tịnh Paulus Của ghi nhận: Sẻ là “mở ra, dở ra, giương ra, trải ra”; trong khi đó, xẻ là “cắt dài, mổ ra làm hai”. Trong tiếng Việt hiện đại, nghĩa gốc của hai từ này hầu như được giữ nguyên. Từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên, 1992) định nghĩa: Sẻ là “chia bớt ra, lấy ra một phần (thường để cùng hưởng). Sẻ bát nước làm hai. Sẻ thức ăn cho con”. Còn xẻ có 4 nét nghĩa, trong đó, hai nét nghĩa đầu là: “1. Cưa ra thành những tấm mỏng theo chiều dọc. Xẻ ván. Thợ xẻ. 2. Chia, cắt rời ra theo chiều dọc, không để liền. Áo xẻ tà”.
Trong hoạt động hành chức, ý nghĩa sẻ và xẻ dần khác xa. Ý nghĩa của chia sẻ và chia xẻ vì thế cũng khác xa dần.
Từ điển tiếng Việt phân biệt cụ thể: Chia sẻ là “cùng chia với nhau để cùng hưởng hoặc cùng chịu. Chia sẻ vui buồn”; trong khi đó, chia xẻ là “chia thành nhiều mảnh làm cho không còn nguyên là một khối nữa. Chia xẻ lực lượng”.
Xem thêm: Những điều Bạn Nên Biết Về Nội Dung Nsfw Là Gì
Như vậy, hiểu một cách nôm na, ý nghĩa của chia sẻ dần thiên về phương diện tinh thần. Còn ý nghĩa của chia xẻ chủ yếu ở phương diện vật chất. Chẳng hạn, ta có thể nói: “Chia xẻ chiếc bánh thành nhiều phần nhỏ để chia sẻ cho những người mới đến”. Cũng cần lưu ý thêm, viết chia sẽ là sai.
Chuyên mục: Hỏi Đáp
