Không gian mạng ngày nay đang mang lại nhiều giá trị tích cực cho sự phát triển của xã hội và cá nhân. Tuy nhiên, cùng với những lợi ích to lớn, các đe dọa từ không gian mạng đã trở thành mối quan tâm hàng đầu của nhiều quốc gia. Bên cạnh tác động tích cực thì đây cũng là không gian tạo cơ hội cho những kẻ ẩn danh tuyên truyền, phát tán các thuyết âm mưu phi logic, ảnh hưởng xấu đến xã hội thực. Một trong những nhóm đó là QAnon, đã hoạt động mạnh mẽ trên mạng xã hội ở Mỹ trong 4 năm qua, gây ra những hậu quả khó lường. Các hành động quá khích của các chủ tài khoản là thành viên của QAnon hiện không còn dừng ở phạm vi không gian mạng, mà đã trở thành một vấn nạn trong đời sống thực tế.

Bạn đang xem: Thuyết âm mưu là gì

 

*

Nhiều chuyên gia cho rằng các mạng xã hội đã hành động chậm chạp khi QAnon phát triển nhanh chóng.

Xem thêm: 12 Bước để Sửa Lỗi Full Disk 100% Trên Windows 10 Thành Công

Ảnh: Getty.

Xem thêm: Melody Là Gì – Nói Một Chút Về Rap

* Thuyết âm mưu QAnon là gì? QAnon là các nhóm hoạt động trên không gian mạng internet, do những người bí ẩn tạo ra, chuyên phát tán về các thuyết âm mưu. QAnon khởi nguồn từ các đoạn viết ngắn do một nhân vật ký tên Q đưa lên các diễn đàn trực tuyến. Người ta phỏng đoán Q có thể là người trong bộ máy chính quyền Mỹ, giữ chức vụ cao hay thậm chí đây là bí danh của một nhóm người cùng chia sẻ mật mã truy cập tài khoản. Q thường viết các mẩu chuyện mơ hồ và người đọc phải tìm cách giải mã để hiểu thông điệp của Q muốn nói gì. Giống như nhiều thuyết âm mưu, QAnon phục vụ cho mục đích chính trị. Nhóm này nổi lên hồi năm 2017, xuất hiện trên nền tảng web 4Chan. “Anon” trong tên nhóm là chữ viết tắt của “nặc danh”, là tên gọi của tất cả người dùng nền tảng 4Chan. Theo New York Times, phong trào QAnon đến nay đã thu hút rất nhiều người tham gia. Nhóm này cũng chuyển sang hoạt động mạnh mẽ trên các nền tảng truyền thông lớn hơn như Facebook, Twitter…

*Vì sao lan truyền rộng rãi trên internet? QAnon lan rộng nhờ vào một cộng đồng gắn kết, cùng bỏ công sức để phổ biến chúng. Điểm đặc biệt khiến QAnon trở thành hiện tượng phổ biến là do họ có những thành viên nhờ tài ăn nói, nhờ lối lập luận chặt chẽ đã làm nhiều người nếu như trước đó còn lung lay trong suy nghĩ, thì sau đã quay ra tin tưởng tuyệt đối vào các câu chuyện mà họ đưa ra. Lý giải điều này, James Grimmelmann, một giáo sư tại Đại học Luật Cornell, chuyên nghiên cứu về luật Intevà các mạng xã hội cho biết, mọi người chấp nhận những thuyết này vì chúng giúp lý giải một thế giới đầy những sự ngẫu nhiên; và cho dù chúng ta cảm thấy chúng đã đi quá xa, thì chúng vẫn có thể mang lại một chút cảm giác về sự thoải mái và an toàn. Các thuyết âm mưu mà nhóm QAnon phát tán có thể kể đến như: họ cho rằng nước Mỹ đang bị cai trị bởi một “tổ chức tội phạm” bao gồm các cựu tổng thống Bill Clinton và Barack Obama, tỷ phú George Soros và nhiều ngôi sao Hollywood khác nhau. Nhiều thông điệp của QAnon mang tính chất bài Do Thái và cực đoan cánh hữu. Trong số những người ủng hộ và tin theo nhóm QAnon, có khá nhiều người thuộc cánh hữu ủng hộ Tổng thống Mỹ đương nhiệm Donald Trump. Bởi vậy, họ đã tin vào những thuyết âm mưu vô căn cứ rằng trong nhiều thập kỷ qua, một “tổ chức tội phạm” đã thâu tóm và lãnh đạo nước Mỹ. Theo họ, Tổng thống Trump đang là mục tiêu chống phá của một âm mưu bí mật, song chính ông Trump là người được giới quân đội Mỹ cử ra làm tổng thống để điều tra, bắt giam và trừng trị “tổ chức tội phạm” trên. Xuất phát từ thuyết âm mưu này, các thành viên QAnon đã biến các mạng truyền thông xã hội trở thành “chiến trường” đả phá các đối thủ chính trị của Tổng thống Trump. Các hành động quá khích của các chủ tài khoản là thành viên của QAnon hiện không còn dừng ở phạm vi không gian mạng, mà đã trở thành một vấn nạn gây ảnh hưởng đến đời sống thực tế của nhiều người. Một dẫn chứng khác về sự nguy hiểm của việc lan truyền các thuyết âm mưu của nhóm QAnon là về nguồn gốc virus corona gây bệnh COVID-19 thời gian vừa qua. Những loại thuyết âm mưu và thông tin giả mạo liên quan đến dịch COVID-19 này đã gây ra những hệ lụy nghiêm trọng và tồi tệ không kém gì mức độ hủy diệt của con virus gây chết người này. Kể từ khi dịch bệnh này xuất hiện vào cuối năm 2019 ở Vũ Hán (Trung Quốc) và sau đó lan ra toàn thế giới, QAnon cùng nhiều nhóm lan truyền thuyết âm mưu đã hoạt động rất mạnh trên các mạng xã hội. Mạng inteđã tràn lan các thông tin sai sự thật về nguồn gốc của virus corona và cách để bảo vệ bản thân khỏi loại virus này. Một số thuyết âm mưu trong số này rất nguy hiểm, một số lại kỳ quặc, còn một số lại mang tính phân biệt chủng tộc rất rõ ràng. Những thuyết âm mưu liên quan đến virus corona được lan truyền trên mạng có thể kể đến như: virus corona thuộc sở hữu của Bill Gates và được phát tán vì những mục đích đáng ghê tởm; hay khuyên mọi người uống chất tẩy trắng để diệt virus corona; hay thuốc trị sốt rét hydroxychloroquine là “thuốc chữa” COVID-19 và khẩu trang hoàn toàn không cần thiết; hoặc cho rằng virus corona là một vũ khí sinh học… Tất cả các thuyết âm mưu đó dường như được dựng lên để lợi dụng sự quan tâm rất lớn của mọi người về loại virus này. Chúng liên tục được thêu dệt và gây hoang mang, đến nỗi Twitter đã phải ngắt các kết quả tìm kiếm để lọc các nội dung không đáng tin cậy về virus corona và Google đã phải triển khai “Cảnh báo SOS” để cung cấp các nguồn thông tin đáng tin cậy cho những người tìm kiếm thông tin về virus này. Các nội dung mang tính âm mưu còn được đăng vào những nhóm tưởng như chẳng liên quan như nhóm về Yoga, nuôi dạy con trẻ. Những thuyết âm mưu của QAnon có thể khiến người đọc hiểu sai về sức khỏe hay việc buôn bán trẻ em. Theo truyền thông Mỹ, Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã coi QAnon là mối đe dọa khủng bố tiềm tàng trong nước. Phong trào này hiện đang phát triển mạnh trên Twitter, hay Facebook, một số thành viên của nhóm này thậm chí còn tham gia tranh cử vào Nghị viện vào tháng 11 tới. Càng gần đến ngày bầu cử, các tin tức giả cũng như thuyết âm mưu được đưa ra ngày càng nhiều trên các mạng xã hội. Theo Mike DuHaime, chiến lược gia nổi tiếng của đảng Cộng hòa, những thuyết âm mưu và tin đồn trên intecứ luôn tồn tại bất kể ai là người chiến thắng cuộc bầu cử vào tháng 11 tới. Điều này một phần là do sự phân cực ngày càng tăng trong nền chính trị Mỹ.

Chuyên mục: Hỏi Đáp