Khuếch đại hình ảnh của bản thân, thường xuyên hình dung về các thành công lớn trong tương lai, tin rằng bản thân mình là đặc biệt và có quyền được đối xử khác biệt, lợi dụng người khác, thiếu sự cảm thông, thờ ơ, và ghen tị với người khác. Những điều này có thể dẫn tới bi kịch cho chính cuộc sống của người đó.
Rối loạn nhân cách ái kỷ được hình thành bởi các hành vi khuếch đại bản thân trong một thời gian dài và lặp đi lặp lại (trong tưởng tượng hay qua các hành động thực tế), nhu cầu được tán thưởng lớn, và thường không có sự cảm thông với người khác. Những người có rối loạn thường tin rằng họ là mối quan tâm hàng đầu trong cuộc sống của tất cả mọi người xung quanh – và bất cứ ai họ gặp qua. Khi các hành vi lặp lại này có thể sẽ đúng với một vị vua nước Anh thế kỷ 16, nhưng nó lại được xem là thiếu đúng mực với cuộc sống hiện tại.
Bạn đang xem: Narcissist là gì
Những người có chứng rối loạn nhân cách ái kỷ thường tỏ ra hợm hĩnh, khinh người, trịnh thượng. Ví dụ như, một có chứng rối loạn này có thể phàn nàn rằng người phục vụ đó quá ngu ngốc hay thô lỗ, hoặc đánh giá về sức khỏe hay ngoại hình người khác một cách hĩnh.
Người bình thường có thể coi những ai có chứng rối loạn này đơn giản là “kẻ ái kỷ” hay một người có “chủ nghĩa ái kỷ”. Hai cụm từ này đều có thể được dùng cho một người có chứng rối loạn ái kỷ.
Rối loạn nhân cách là một hình thức được hình thành từ các trải nghiệm hành vi cá nhân dựa trên cơ sở văn hoá mà người đó đã được nuôi dưỡng. Hình thức bệnh có thể thấy trong hai hay hoặc các phạm trù sau: nhận thức, mức ảnh hưởng, chức năng nội tại, sự kiểm soát thái quá. Các hình thức phát sinh có thể bất di bất dịch và ảnh hưởng rộng rãi tới các các tình huống cá nhân hoặc xã hội. Chứng rối loạn này có thể dẫn tới nỗi đau lớn hay sự suy giảm chức năng xã hội, công việc hoặc các lĩnh vực khác trong cuộc sống của người bệnh. Các dấu hiệu thường ổn định và kéo dài, và phản ánh về thời kỳ thanh niên hoặc tiền trung niên của người đó.
Các triệu chứng của Rối Loạn Nhân Cách Ái Kỷ
Symptoms of Narcissistic Personality Disorder
Để chẩn đoán liệu một người có triệu chứng rối loạn nhân cách ái kỷ (RLNCAK) Hay không có thể đối chiếu nếu người đó có tối thiểu 5 triệu chứng dưới đây:
Luôn có cảm giác bản thân là phi thường (Ví dụ như phóng đại các thành tựu và tài năng của bản thân, muốn người khác nhìn nhận mình như là một người có quyền hạn hơn người khi không hề có các thành tựu tương xứng).
Luôn mơ tưởng về việc đạt được thành công to lớn, quyền lực, sự thông minh, sắc đẹp hay một tình yêu lý tưởng.
Tin rằng mình rất đặc biệt và khác biệt và chỉ có người cùng trình độ hay địa vị mới có thể hiểu được và xứng giao thiệp cùng.
Yêu cầu sự tán dương quá mức.
Có cảm giác mãnh liệt về đặc quyền của bản thân, ví dụ như mong muốn quá đáng được đối xử một cách đặc biệt hay tự động phải chiều theo mong muốn của bản thân họ.
Lợi dụng người khác, ví dụ như lợi dụng người khác để đạt được mục đích của mình.
Thiếu sự cảm thông, ví dụ như không có mong muốn hiểu hay nhận diện cảm xúc và mong muốn của người khác.
Xem thêm: Hội Chứng Rối Loạn đa Nhân Cách ( Dissociative Identity Disorder Là Gì
Thường xuyên ghen tị hay nghĩ rằng người khác ghen tị mình.
Thường xuyên tỏ thái độ hay hành động thờ ơ, kiêu căng.
Do rối loạn nhân cách ái kỷ được xem là các hành vi phát triển và kéo dài, chúng thường được chẩn đoán khi người bệnh ở tuổi trưởng thành. Rất ít người bệnh được chẩn đoán khi còn ở tuổi thanh thiếu niên, bởi vì ở tuổi này là tuổi phát triển, tính cách và trưởng thành thay đổi liên tục. Tuy nhiên, nếu được chuẩn đoán ở tuổi vị thành niên các đặc tính phải xuất hiện trong ít nhất 1 năm.
Theo như nghiên cứu, rối loạn nhân cách ái kỷ thường phổ biến ở nam giới hơn nữ giới và chiếm khoảng 6% tổng dân số toàn cầu.
Cũng như các rối loạn nhân cách khác, TLNCAK thường giảm dần theo độ tuổi, nhiều người trải qua một số ít các triệu chứng nặng nề nhất khi họ ở độ tuổi 40 hoặc 50.
Rối loạn nhân cách ái kỷ được chuẩn đoán như thế nào?
Rối loạn nhân cách như RLNCAK thường được chẩn đoán bởi các chuyên gia tâm lý ví như các nhà tâm lý học, hoặc tâm thần học. Các nhà bác sĩ đa khoa hay các bác sĩ trị liệu thường không được đào tạo hay không có các thiết bị cần thiết để chuẩn đoán loại tâm bệnh này. Do đó khi mới được tư vấn bởi các bác sĩ gia đình về vấn đề này, họ nên được chuyển đến các chuyên gia tâm lý để có chẩn đoán và điều trị đúng đắn. Để chẩn đoán rối loạn nhân cách không cần đến các phòng thí nghiệm với các bài kiểm tra máu hay gen.
Rất nhiều người có rối loạn nhân cách ái kỷ không muốn được điều trị. Thường thì họ chỉ tìm đến trị liệu khi bệnh lý thực sự ảnh hưởng đến cuộc sống cá nhân. Điều này thường xảy ra khi họ gặp khó khăn trong việc giải quyết các vấn đề căng thẳng hay khó khăn trong cuộc sống.
Một chẩn đoán về rối loạn nhân cách ái kỷ được đưa ra bỏi một chuyên gia tâm lý sau khi đối chiếu các dấu hiệu với các sự kiện trong quá khứ được đưa ra ở đây. Các chuyên gia tâm lý sẽ quyết định liệu các dấu hiệu có khớp với các điều kiện cần thiết cho một bệnh lý về rối loạn nhân cách hay không.
Nguyên nhân dẫn đến Rối Loạn Nhân Cách Ái Kỷ (RLNCAK)
Các nhà khoa học hiện nay vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân dẫn đến RLNCAK. Tuy nhiên, hiện có rất nhiều giả thuyết về khả năng dẫn đến rối loạn nhân cách ái kỷ.
Xem thêm: Cpr Là Gì – Hồi Sức Tim Phổi ở Trẻ Em Cpr
Cần có chuyên gia chẩn đoán bệnh
Đa phần các chuyên gia tán thành nguyên nhân về mô hình tâm lý sinh vật – đó là các nguyên nhân có khả năng do các yếu tố về sinh lý và gen, các yếu tố xã hội (ví như cách một người tương tác trong quá trình phát triển khi còn trẻ với gia đình, bạn bè và các đứa trẻ đồng lứa khác), và các yếu tố về tâm lý ( các tính cách và nhân phẩm cá nhân được hình thành bởi môi trường và các kỹ năng học được khi giải quyết căng thẳng). Điều này lý giải bệnh này không thể có chỉ bởi một yếu tố duy nhất – hơn nữa, nguyên nhân rất phức tạp và mối liên hệ mật thiết của cả ba yếu tố trên là rất quan trọng.
Nếu một người mang rối loạn nhân cách ái kỷ, nghiên cứu cho thấy rất có khả năng bệnh này sẽ truyền cho thế hệ con cái. Trong khi một số cho rằng do bệnh này có liên quan đến gen di truyền, một số khác lại cho rằng tính cách của đứa trẻ bị ảnh hưởng bởi người cha hoặc người mẹ.
Điều trị Chứng rối loạn nhân cách ái kỷ
Rối loạn nhân cách ái kỷ yêu cầu điều trị tâm lý kéo dài với chuyên viên trị liệu có kinh nghiệm từng điều trị chứng rối loạn này. Các đơn thuốc cũng có thể cho là làm suy yếu các dấu hiệu và một số khó khăn của người bệnh.
Chuyên mục: Hỏi Đáp
