Nhân hoá là một trong những biện pháp tu tù được các nhà văn, nhà thơ sử dụng cho các tác phẩm văn học của của mình, giúp các tác phẩm có những điểm nhấn về ý nghĩa hơn. Bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu thêm kiến thức về biện pháp tu từ nhân hóa là gì? và 3 kiểu nhân hóa phổ biến hiện nay.
Nhân hoá là gì? ( khái niệm )
“Nhân hóa là phép tu từ gọi hoặc tả sự vật như đồ vật, cây cối, con vật… bằng các từ ngữ thường được sử dụng cho chính con người như suy nghĩ, tính cách giúp chúng trở nên gần gũi, sinh động, hấp dẫn, gắn bó với con người hơn”. Hiểu một cách nôm na, nhân hóa chính là nhân cách hóa đồ vật, cây cối, vậy nuôi để chúng có tên gọi, hành động, suy nghĩ, tình cảm, tính cách như con người. Phép nhân hóa được sử dụng rất rộng rãi trong các tác phẩm văn học và đạt được hiệu quả khá cao.
(Trong đó, “sự vật” bao gồm con vật, cây cối, đồ vật hay các hiện tượng)
Ví dụ:
“Dưới trăng quyên đã gọi hè / Đầu tường lửa lựu lập lòe đơm bông”
Chim đỗ quyên là loài chim thường xuyên hót vào mùa hè, hình ảnh nhân hóa “quyên gọi hè“, khiến cho tứ thơ trở nên sinh động và bay bổng hơn. Với cách dùng thủ pháp nghệ thuật này, người đọc có thể cảm nhận như có thể nghe được bước đi của thời gian chuyển từ mùa xuân sang mùa hè.
Tác dụng của nhân hóa
Nhân hóa có tác dụng làm cho các sự vật trở nên sống động và gần gũi với còn người. Nó được áp dụng khá nhiều trong các tác phẩm văn học nổi tiếng.
Một số kiểu sử dụng biện pháp tu từ nhân hoá thường gặp
Thông thường nhân hóa có 3 kiểu chính và được sử dụng khá nhiều. Cụ thể như sau:
Dùng từ chỉ người để gọi sự vật
Đây là một trong những hình thức khá phổ biến của biện pháp nhân hóa. Trong nhiều bài văn, các con vật thường được gọi bằng những đại từ chỉ người như:chú, chị ,ông,.. Cách gọi này khiến cho sự vật trở nên gần gũi, thân thuộc hơn rất nhiều.
Ví dụ: “Có cô chim sẻ nhỏ bay tới gần”
=> Dùng từ ngữ gọi con người “cô” để gọi tên con chim.
Dùng từ tả hành động, tính chất của người để miêu tả sự vật
Hình thức nhân hóa này mang lại hiệu quả nghệ thuật khá cao, tạo nên nhiều tầng nghĩa, gợi hình, gợi ảnh và khiến các sự vật trở nên sống động hơn rất nhiều, khiến cho lời văn, ý thơ tạo được ấn tượng trong lòng người đọc.
Ví dụ: “Những tán cây trong vườn trêu đùa với gió.”
Hành động “trêu đùa” là những hình ảnh chỉ con người. Phép biện hóa nhân hóa được sử dụng tạo nên tính cách cho sự vật, cụ thể đó là những tán cây có tình cảm, có cảm xúc, đồng thời tạo ra nhiều tầng nghĩa khác nhau. Không đơn giản, chỉ là việc tả tán cây và gió mà biện pháp nhân hóa còn giúp câu văn mang thêm những hàm nghĩa sâu xa khác.
Ở kiểu nhân hóa “tả” sự vật này có 4 kiểu tả thường gặp như: tả hành động, tả tâm trạng, tả ngoại hình và diễn tả tính cách.
Ví dụ:
Tả hành động: “Gấu con thấy vậy òa khóc nức nở”
=> Hành động “òa khóc” của các em bé được dùng để miêu tả gấu con.
Tả tâm trạng: “Hoa buồn rầu ủ rũ chẳng còn thiết tỏa hương”
=> “buồn rầu ủ rũ” vốn được dùng tả người, được đem ra tả những bông hoa khiến chúng như có tình cảm tâm tư riêng biệt.
Tả ngoại hình: “Dòng sông uốn mình qua cánh đồng xanh ngắt lúa khoai”
=> “uốn mình” được sử dụng để miêu vẻ vẻ đẹp mềm mại của con sông.
Tả tính cách: “Dòng sông mới điệu làm sao”
=> Ở ví dụ này, sự êm dịu của dòng sông được miêu tả cả từ “điệu” vốn thường dùng để nhắc về các cô gái thướt tha yểu điệu.
Xưng hô với vật như với con người
Cách xưng hô với vật như với con người là một trong những hình thức biện pháp nhân hóa thường được áp dụng khi nhân vật đang độc thoại nội tâm.
Ví dụ:
“Buồn trông con nhện giăng tơ
Nhện ơi nhện hỡi nhện chờ mối ai”
Người viết trò chuyện với “nhện” như một con người, thực chất là đang độc thoại với chính bản thân mình về nỗi nhớ quê hương. Hình ảnh như có sức gợi hơn, nêu bật lên được tâm trạng cô đơn, lẻ chiếc của tác giả nơi nơi đất khách.
Biện pháp tu từ nhân hoá được sử dụng rất nhiều trong môn Ngữ Văn, đây là một cách dùng từ rất hay được nhiều nhà văn lỗi lạc sử dụng và tạo điểm nhấn cho tác phẩm của mình, các bạn có thể áp dụng nó cho tác phẩm của mình. Hy vọng với bài viết chia sẻ kiến thức này, các bạn sẽ hiểu hơn về biện pháp nhân hoá.
Theo dõi 35express để cập nhập những thông tin bổ ích nhé!
Bạn có thểm tham khảo thêm nhân hóa là gì? qua các từ khóa sau: Lớp 4, lớp 5, lớp 6, tiếng anh là gì, soạn bài,…
