Chủ thể tham gia quan hệ hụi, họ, biêu, phường? Đặc điểm pháp lý của hụi họ? Điều kiện để quan hệ hụi, họ, biêu, phường có hiệu lực? Phân loại hụi, họ, biêu, phường? Nội dung thỏa thuận về họ, hụi, biêu, phường? Vi phạm nghĩa vụ khi tham gia chơi hụi họ? Cách tính tiền chơi hụi có tính lãi theo quy định của pháp luật? Trách nhiệm chịu rủi ro khi chơi hụi?
Hụi, họ, phường có thể hiểu là một hình thức giao dịch theo tập quán hình thành từ rất lâu đời trong nhân dân ta ở khắp các vùng miền. Các cá nhân, một bên muốn huy động vốn nhanh mà không muốn tới ngân hàng bởi thủ tục phiền hà, phức tạp của nó; một bên có đồng tiền rảnh rỗi cũng muốn sinh lãi nhưng cũng lại không muốn gửi ngân hàng. Chính vì vậy, ở các vùng miền thường xuất hiện hình thức chơi hụi, họ, phường.
Đang xem: Cách tính lãi khi chơi họ
Điều 479 của “Bộ luật dân sự năm 2015” quy định về họ, hụi, biêu, phường như sau:
“1. Họ, hụi, biêu, phường (sau đây gọi là họ) là hình thức giao dịch về tài sản theo tập quán trên cơ sở thỏa thuận của một nhóm người tập hợp nhau lại cùng định ra số người, thời gian, số tiền hoặc tài sản khác, thể thức góp, lĩnh họ và quyền, nghĩa vụ của các thành viên.
2. Hình thức họ nhằm mục đích tương trợ trong nhân dân được thực hiện theo quy định của pháp luật.
3. Nghiêm cấm việc tổ chức họ dưới hình thức cho vay nặng lãi”.
1. Chủ thể tham gia quan hệ hụi, họ, biêu, phường
Chủ thể của các quan hệ pháp luật là các bên tham gia quan hệ pháp luật, nói cách khác, đó là các bên tham gia vào quan hệ pháp luật trên cơ sở những quyền và nghĩa vụ do Nhà nước quy định trong pháp luật. Chủ thể của quan hệ pháp luật có thể là cá nhân, tổ chức. Trong hụi, họ, biêu, phường chủ thể tham gia là cá nhân.
Trong quan hệ hụi, họ, biêu, phường chủ thể tham gia quan hệ pháp luật là cá nhân, được thể hiện dưới vai trò là chủ hụi và thành viên tham gia hụi (hụi viên).
– Chủ hụi: Theo quy định tại Điều 5, Nghị định 144/2006/NĐ-CP quy định về hụi, họ, biêu, phường thì:
“Chủ hụi là người tổ chức, quản lí hụi, thu các phần hụi và giao các phần hụi đó cho thành viên được lĩnh hụi trong mỗi thời kì mở hụi cho đến khi kết thúc hụi, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Chủ hụi phải là người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ”.
Tùy theo loại hụi mà có các loại chủ hụi: chủ hụi đồng thời là thành viên trong dây hụi (hụi không có lãi và hụi có lãi đầu thảo) và chủ hụi không là thành viên trong dây hụi (chủ hụi hưởng hoa hồng).
– Thành viên: Thành viên là người tham gia hụi, góp phần hụi và được lĩnh hụi. Thành viên có thể góp một hoặc nhiều phần hụi trong một hụi.
2. Đặc điểm pháp lý của hụi họ
Xét mối quan hệ hụi họ ta thấy, bản chất của việc chơi hụi là một hình thưc để dành dụm của cải, một loại giao dịch dân sự dưới dạng hợp đồng. Đây là sự tổ chức dây chuyền, tập trung vận động được nhiều người tham gia đóng góp việc vay và cho vay của nhau, thể hiện đầy đủ đặc điểm của một hợp đồng vay tài sản.
Điểu 471 “Bộ luật dân sự năm 2015” quy định:
“Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định”.
Như vậy xét về hụi, họ, biêu, phường ta thấy, đây là một loại giao dịch dân sự vì nó là sự thỏa thuận của các bên nhằm xác lập, thay đổi, chấm dứt quyền và nghĩa vụ dân sự. Hụi họ cũng là một dạng hợp đồng dân sự nói chung và hợp đồng vay tài sản nói riêng vì nó có đầy đủ các đặc trưng của hợp đồng mà “Bộ luật dân sự năm 2015” đã quy định.
3. Điều kiện để quan hệ hụi, họ, biêu, phường có hiệu lực
Hụi, họ, biêu, phường là một loại giao dịch dân sự, một dạng của hợp đồng vay tài sản vì vậy trong quá trình thực hiện và áp dụng pháp luật về hụi họ cần chú ý các quy định chung của “Bộ luật dân sự năm 2015”.
– Về điều kiện có hiệu lực
“Bộ luật dân sự năm 2015” quy định, giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện sau:
+ Người tham gia giao dịch có năng lực hành vi dân sự;
+ Mục đích và nội dụng của giao dịch không vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội;
+ Người tham gia giao dịch hoàn toàn tự nguyện.
* Hình thức
“Bộ luật dân sự năm 2015” quy định giao dịch dân sự tại Điều 124:
+ Giao dịch dân sự được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể.
+ Trong trường hợp pháp luật quy định giao dịch dân sự phải được thể hiện bằng văn bản, phải có công chứng hoặc chứng thực, phải đăng kí hoặc xin phép thì tuân thủ theo các quy định đó.
Phù hợp với các quy định trên, Nghị định 144/2006/NĐ-CP quy định hình thức hụi họ tại Điều 7 như sau: “Thỏa thuận về họ được thể hiện bằng lời nói hoặc bằng văn bản. Văn bản thỏa thuận về họ được công chứng, chứng thực nếu những người tham gia họ có yêu cầu”.
Khi tham gia chơi hụi, các thành viên cần chú ý các điều kiện có hiệu lực này để tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Các cơ quan Nhà nước cần lưu ý các điều kiện nêu trên khi giải quyết các tranh chấp về hụi, họ đế áp dụng đúng pháp luật.
4. Phân loại hụi, họ, biêu, phường
Theo quy đinh tại Nghị định 144/2006/NĐ-CP thì hụi được chia làm 2 loại là hụi không có lãi và hụi có lãi, hụi có lãi gồm có 2 loại là hụi đầu thảo và hụi hưởng hoa hồng.
Xem thêm: Hướng Dẫn Chơi Thương Khung Chi Mộng Trên Máy Tính, Game Thương Khung Chi Mộng Online
* Hụi không có lãi
Là hụi mà theo thỏa thuận của những người tham gia hụi, thành viên được lĩnh hụi nhận các phần hụi và không phải trả lãi cho các thành viên khác. Thành viên đã lĩnh hụi có nghĩa vụ tiếp tục góp hụi để các thành viên khác lĩnh cho đến khi thành viên cuối cùng lĩnh hụi. Như vậy theo thỏa thuận hoặc theo bốc thăm, người lĩnh hụi qua góp bằng cách nhận trực tiếp hoặc thông qua chủ hụi. Số tiền mà các thành viên được lĩnh hụi đều bằng nhau. Hình thức này mang tính chất tương thân, tương ái giúp đỡ lẫn nhau giữa các thành viên trong hụi.
Hụi này không phát sinh lãi, các thành viên thực hiện nghĩa vụ chủ yếu dựa trên sự tự giác.
* Hụi có lãi
Hụi có lãi mà theo thỏa thuận giữa những người tham gia hụi, thành viên được lĩnh hụi nhận các phần hụi khi đến kì mở hụi và phải trả lãi cho các thành viên khác. Thành viên đã lĩnh hụi có nghĩa vụ tiếp tục góp phần hụi để các thành viên khác được lĩnh cho đến khi thành viên cuối cũng lĩnh hụi.
Hụi này mang bản chất kinh doanh, có lãi. Các thành viên bỏ phiếu kín để xác định người được lĩnh hụi trong kì mở hụi. Ai bỏ lãi suất cao nhất thì được hốt hụi trước, các thành viên khác chỉ phải trả đóng góp phần hụi khi đã trừ đi mức lãi suất mà họ đưa ra. Loại họ này thông thường có nhiều thành viên tham gia với khoản tiền góp hụi lớn và các thành viên ngay từ đầu đã có ý thức kinh doanh tiền tệ. Thành viên nào muốn lĩnh hụi sớm thường phải trả một khoản lãi suất khá cao cho những thành viên khác để được lấy trước khi cần huy động vốn làm ăn. Hụi có lãi được thể hiện qua 2 loại sau:
– Hụi đầu thảo: Là loại hụi mà theo sự thỏa thuận giữa những người tham gia hụi, chủ hụi được lĩnh toàn bộ các phần hụi trong một kì mở hụi và không phải trả lãi cho các thành viên khác. Trong các kì mở hụi khác, thành viên trả lãi cao nhất được lĩnh hụi và phải trả lãi cho các thành viên khác.
Chủ hụi (chủ thảo) có trách nhiệm thu tiền của các thành viên khác để giao cho thành viên được lĩnh hụi và có nghĩa vụ đóng hụi chết kể từ lần khui hụi tiếp theo cho đến khi dây hụi kết thúc.
Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài:1900.6568
– Hụi hưởng hoa hồng: Là hụi mà theo sự thỏa thuận giữa những người tham gia hụi, chủ hụi có trách nhiệm thu phần hụi của các thành viên góp hụi để giao cho thành viên được lĩnh hụi. Thành viên được lĩnh hụi phải trả lãi cho các thành viên khác và phải trả một khoản hoa hồng cho chủ hụi. Mức hoa hồng do những người tham gia hụi thỏa thuận. Chủ hụi không phải là thành viên của dây hụi. Các thành viên đều phải bốc thăm trả lãi suất. Theo quy ước thành viên nào trả lãi cao nhất thì được lĩnh hụi, số tiền này được coi là tiền lãi của các thành viên khác.
5. Nội dung thỏa thuận về họ, hụi, biêu, phường
Tùy theo từng loại họ, những người tham gia họ có thể thỏa thuận về các nội dung sau đây: chủ họ, số người tham gia, phần họ, kì mở họ, thể thức góp họ và lĩnh họ, quyền và nghĩa vụ của những người tham gia họ, trách nhiệm do vi phạm nghĩa vụ, việc chuyển giao phần họ, việc ra khỏi họ, chấm dứt họ và các nội dung khác.
*Sổ họ
1. Chủ họ phải lập và giữ sổ họ. Trong trường hợp họ không có chủ họ thì những người tham gia họ uỷ quyền cho một thành viên lập và giữ sổ họ.
2. Tuỳ theo từng loại họ, sổ họ có thể bao gồm các nội dung sau:
a) Tên, địa chỉ của chủ họ và các thành viên trong họ;
b) Phần họ, kỳ mở họ, thể thức góp họ và lĩnh họ;
c) Số tiền, tài sản khác đã góp họ hoặc đã lĩnh họ;
d) Việc chuyển giao phần họ;
đ) Việc ra khỏi họ và chấm dứt họ;
e) Chữ ký hoặc điểm chỉ của các thành viên khi góp họ và lĩnh họ;
g) Các nội dung khác liên quan đến hoạt động của họ.
*Lãi suất
Trong trường hợp họ có lãi thì lãi suất đối với phần họ được thực hiện theo quy định tại Điều 476 của Bộ Luật Dân sự.
*Trách nhiệm của chủ họ do không giao các phần họ cho thành viên được lĩnh họ
Trong trường hợp chủ họ đã thu các phần họ của các thành viên nhưng không giao cho thành viên được lĩnh họ thì theo yêu cầu của thành viên có quyền lĩnh họ, chủ họ phải giao các phần họ đã thu được cho thành viên đó và bồi thường thiệt hại nếu có.
Chủ họ phải trả lãi đối với các phần họ giao chậm theo mức lãi do các bên thoả thuận, nếu không có thoả thuận hoặc không thoả thuận được thì áp dụng mức lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời gian giao chậm tại thời điểm giao các phần họ.
*Trách nhiệm của thành viên do không góp họ
1. Trong trường hợp thành viên không góp phần họ khi đến kỳ mở họ thì thành viên đó phải thanh toán đủ phần họ còn thiếu tương ứng với thời gian chưa thanh toán cho đến thời điểm kết thúc họ và bồi thường thiệt hại nếu có. 2. Trong trường hợp thành viên không góp phần họ, chủ họ đã góp các phần họ thay cho thành viên đó thì thành viên phải trả cho chủ họ các phần họ chậm trả và khoản lãi đối với các phần họ chậm trả. Mức lãi do các bên thoả thuận, nếu không có thoả thuận hoặc không thoả thuận được thì áp dụng mức lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời gian chậm trả tại thời điểm trả các phần họ.
V. Giải quyết tranh chấp
Trong trường hợp có tranh chấp về hụi họ hoặc phát sinh từ họ thì tranh chấp đó được giải quyết bằng thương lượng, hòa giải hoặc theo yêu cầu của một hoặc nhiều người tham gia hụi họ, tranh chấp đó được giải quyết tại Tòa án theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự.
* Thời hiệu giải quyết tranh chấp hụi họ.
Điều 427 “Bộ luật dân sự năm 2015” quy định về thời hiệu khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự là 2 năm, kể từ ngày quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, pháp nhân, các chủ thể khác bị xâm phạm.
Nghị định 144/2006/NĐ-CP không quy định về thời hiệu, tuy nhiên phù hợp với các quy định của “Bộ luật dân sự năm 2015” nên TANDTC đã có Công văn số 40 hướng dẫn “thụ lý giải quyết tranh chấp về hụi” trong đó quy định về thời hiệu như sau:
“1. Đối với hụi được xác lập trước ngày Nghị định 144/2006/NĐ-CP có hiệu lực thi hành thì căn cứ vào khoản 3 Điều 159 của Bộ luật TTDS và Điều 427 của “Bộ luật dân sự năm 2015”, thời hiệu khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết đối với tranh chấp về hụi hoặc phát sinh từ hụi là hai năm, kể từ ngày Nghị định 144/2006/NĐ-CP có hiệu lực thi hành.
2. Đối với hụi được xác lập từ ngày Nghị định 144/2006/NĐ-CP có hiệu lực thi hành thì thời hiệu khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp về hụi hoặc phát sinh từ hụi là hai năm, kể từ ngày quyền và lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm”.
Xem thêm: Chi Tiết Về Cách Chơi Magic Cho Người Mới Chơi, Toàn Tập Cách Chơi Bài Yugioh Hay Nhất
Từ những điểm nêu trên có thể thấy rằng hụi họ là một nhu cầu thực sự của nhân dân nên pháp luật cần có những quy định phù hợp để bảo vệ lợi ích chính đáng của người dân, mặt khác nó cũng đảm bảo nguyên tắc chung của “Bộ luật dân sự năm 2015” về giao dịch dân sự, hợp đồng vay tài sản được thực hiện nghiêm túc và đi vào thực tiễn.
